Cách làm chi tiết đề số 5 thi khảo sát đầu năm Văn 9

Đề thi khảo sát đầu năm môn Ngữ văn lớp 9 giúp học sinh ôn lại kiến thức cũ và làm quen với dạng bài trọng tâm của chương trình mới. Trong đó, đề số 5 là một trong những đề tiêu biểu, gồm phần đọc hiểu và làm văn, yêu cầu học sinh phát triển kỹ năng phân tích, cảm thụ và viết bài. Việc tham khảo cách làm đề số 5 sẽ giúp học sinh định hướng rõ ràng hơn khi ôn luyện.

Đề số 5

Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

“Bà tôi năm nay đã ngoài tám mươi, tóc bạc trắng như mây, lưng đã còng và tay run run mỗi khi cầm bút. Nhưng bà vẫn tự tay thắp hương mỗi sáng, vẫn nấu ăn cho cả nhà bằng những món ăn đậm đà hương vị quê hương. Bà thường kể cho chúng tôi nghe những câu chuyện xưa đầy cảm động, những ký ức chiến tranh, những ngày đói khổ, gian nan.

Mỗi lần bà cười, nếp nhăn hằn rõ trên khuôn mặt hiền hậu, nhưng ánh mắt thì lúc nào cũng ấm áp, tràn đầy tình yêu thương. Đối với tôi, bà là người bà tuyệt vời nhất.”

(Văn học hiện đại)

Câu 1 (0,5 điểm): Đoạn văn miêu tả nhân vật nào?

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm một chi tiết tả ngoại hình của bà.

Câu 3 (1,0 điểm): Em cảm nhận được phẩm chất gì của người bà trong đoạn văn?

Câu 4 (1,0 điểm): Qua đoạn văn, em học được gì về tình cảm gia đình?

Phần II: Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn ngắn (8–10 câu) trình bày suy nghĩ của em về lòng biết ơn ông bà, cha mẹ.

Câu 2 (5,0 điểm): Hãy kể lại một kỷ niệm sâu sắc giữa em và một người thân trong gia đình.

>>>Khám phá thêm: Đề số 1 và lời giải

Tham khảo cách làm đề số 5

PHẦN I: ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Câu 1 (0,5 điểm):

Đoạn văn miêu tả người bà của nhân vật "tôi".

Câu 2 (0,5 điểm):

Một chi tiết tả ngoại hình của bà: “tóc bạc trắng như mây” hoặc “lưng đã còng và tay run run mỗi khi cầm bút”.

Câu 3 (1,0 điểm):

Giàu tình yêu thương

Kiên trì, đảm đang (dù tuổi cao vẫn nấu ăn, thắp hương)

Gắn bó với truyền thống, giữ gìn ký ức và văn hóa gia đình

Câu 4 (1,0 điểm):

Bài học về tình cảm gia đình:

• Gia đình là nơi gắn bó, yêu thương và truyền lại giá trị sống.
• Cần biết trân trọng, quan tâm, yêu quý ông bà, cha mẹ vì họ là người hy sinh, nuôi dưỡng ta cả đời.

PHẦN II: LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn ngắn về lòng biết ơn ông bà, cha mẹ

Dàn ý đoạn văn:

Câu mở đoạn: Nêu quan điểm: Lòng biết ơn ông bà, cha mẹ là một đức tính quý báu.

Các câu phát triển:

• Giải thích lòng biết ơn là gì (biết ghi nhớ, trân trọng công lao sinh thành, nuôi dưỡng).
• Ông bà, cha mẹ là người hi sinh thầm lặng, luôn yêu thương và lo lắng cho con cháu.
• Biểu hiện lòng biết ơn: nghe lời, hiếu thảo, giúp đỡ việc nhà, học tập chăm chỉ.
• Dẫn chứng thực tế (bản thân hoặc người xung quanh).

Câu kết đoạn: Khẳng định cần rèn luyện lòng biết ơn mỗi ngày.

Câu 2 (5,0 điểm): Kể lại một kỷ niệm sâu sắc với người thân

Dàn ý bài văn kể chuyện:

Mở bài:

Giới thiệu kỷ niệm sâu sắc giữa em và người thân (ví dụ: bà, mẹ, anh trai, cha…).

Nêu hoàn cảnh chung (khi còn nhỏ, dịp lễ, khi em bị ốm...).

Thân bài:

Kể lại diễn biến kỷ niệm:

• Bắt đầu sự việc (thời gian, địa điểm, lý do xảy ra).
• Những hành động, lời nói, cảm xúc của người thân và của em.
• Cao trào (có thể là một biến cố, sự xúc động, bài học em nhận ra).

Miêu tả cụ thể: sử dụng yếu tố miêu tả nhân vật, cảm xúc, hội thoại.

Kết bài:

Nêu cảm xúc, bài học từ kỷ niệm.

Khẳng định đó là kỷ niệm đáng nhớ và người thân là người em luôn trân trọng, yêu thương.

Tham khảo cách làm đề số 5 môn Văn lớp 9 không chỉ giúp học sinh hiểu rõ cấu trúc đề thi mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy, diễn đạt và viết văn hiệu quả. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để học sinh tự tin hơn trong quá trình học tập và kiểm tra đầu năm. Ôn luyện đúng cách sẽ giúp kết quả học tập ngày càng tiến bộ và bền vững.