Soạn bài Trăng sáng trên đầm sen - Sách Chân trời sáng tạo lớp 11

Hướng dẫn soạn bài Trăng sáng trên đầm sen – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen

Trả lời

Những từ ngữ, hình ảnh gợi tả vẻ đẹp hòa hợp giữa ánh trăng với hoa lá trên đầm sen:

“…Ánh trăng như nước chảy, lặng lẽ tỏa xuống mặt lá sen và hoa sen. Lớp sương mong mỏng phủ trên đầm sen”.

“…Ánh trăng xuyên qua kẽ lá từ trên những rặng cây cao rọi xuống….giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

Câu 2 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nêu một vài chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình; cho biết tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản.

Trả lời

Chi tiết cho thấy sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình trong văn bản:

– “…Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

– “…Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, thế nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình có tác dụng: làm cho văn bản trở nên có hồn, sinh động, gợi cảm và hấp dẫn người đọc hơn, giúp người viết thể hiện được trọn vẹn nội dung và ý nghĩa của tác phẩm, giúp văn bản trở nên đa dạng, phong phú và hấp dẫn hơn.

Câu 3 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Người viết tùy bút, tản văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị. Nêu dẫn chứng trong văn bản cho thấy đặc điểm đó.

Trả lời

Dẫn chứng trong văn bản cho thấy người viết tùy bút, tả văn thường có những liên tưởng, biểu cảm bất ngờ và thú vị:

– “.. Lá sen nhô lên mặt nước rất cao, như là váy của nàng vũ nữ yêu kiều”

– “…Những bông sen màu trắng lốm đốm tô điểm trên những lớp lá sen, có bông vừa dịu dàng hé nở, có bông còn e thẹn chúm chím, chúng như những hạt ngọc châu, lại như những cánh sao trên bầu trời đêm thăm thẳm, hoặc lại như những cô gái xinh đẹp vừa tắm xong”

– “…Ánh trăng trên đầm sen không đồng đều, thế nhưng giữa ánh sáng và hình bóng tạo nên một giai điệu hài hòa, như bản nhạc vi-ô-lông (violin) nổi tiếng”

Câu 4 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Theo bạn, cảm hứng chủ đạo của văn bản trên là gì?

Trả lời

Đêm trăng bên hồ sen là một khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, mang đậm chất thơ. Ánh trăng soi xuống mặt nước đầm sen, tạo nên một bức tranh thủy mặc lung linh, huyền ảo. Hoa sen khoe sắc trong đêm trăng, tỏa hương thơm ngào ngạt. Không gian đầm sen trở nên thơ mộng, trữ tình.
Cảm hứng chủ đạo xuyên suốt văn bản là vẻ đẹp thiên nhiên đêm trăng bên hồ sen thật thơ mộng, nên thơ, trữ tình. Vẻ đẹp ấy đã làm xao xuyến, rung động tâm hồn con người. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc để khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên và tâm trạng của con người.

Câu 5 (trang 23, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Trình bày đặc điểm của thể loại tản văn được thể hiện qua văn bản Trăng sáng trên đầm sen

Trả lời

Tản văn là một thể loại văn học nằm giữa văn xuôi và thơ, có tính chất trữ tình, tự sự, hàm súc, giàu cảm xúc. Tản văn thường viết về những cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng của tác giả về con người, thiên nhiên, cuộc sống.

Trong văn bản “Trăng sáng trên đầm sen”, tác giả Chu Tử Thanh đã thể hiện những đặc điểm của thể loại tản văn qua những nội dung sau:

• Thể hiện cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng của tác giả

Văn bản “Trăng sáng trên đầm sen” là những cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng của tác giả về vẻ đẹp của đêm trăng bên hồ sen. Tác giả đã cảm nhận được vẻ đẹp của ánh trăng, của hoa sen, của không gian đầm sen. Vẻ đẹp ấy đã làm cho tác giả rung động, xao xuyến.

• Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc

Ngôn ngữ trong văn bản “Trăng sáng trên đầm sen” rất giàu hình ảnh, cảm xúc. Tác giả đã sử dụng nhiều từ ngữ, hình ảnh gợi tả, so sánh, nhân hóa để khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên và tâm trạng của con người.

Ví dụ:

• “Ánh trăng như nước chảy, lặng lẽ tỏa xuống mặt lá sen và hoa sen.”
• “Lớp sương mong mỏng phủ trên đầm sen, tạo nên một không gian huyền ảo, lung linh.”
• “Hoa sen khoe sắc trong đêm trăng, tỏa hương thơm ngào ngạt.”
• Kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình

Văn bản “Trăng sáng trên đầm sen” kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình. Yếu tố tự sự được thể hiện qua việc tác giả kể lại câu chuyện về chuyến đi của mình đến đầm sen. Yếu tố trữ tình được thể hiện qua những cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng của tác giả về vẻ đẹp của đêm trăng bên hồ sen.

Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình đã giúp cho văn bản trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu cảm xúc.

Với những hướng dẫn soạn bài Trăng sáng trên đầm sen – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.