Bộ đề học sinh giỏi Văn 9 nâng cao tư duy và sáng tạo

Kỳ thi học sinh giỏi Văn lớp 9 không chỉ là cơ hội để các em thể hiện năng lực ngôn ngữ mà còn rèn luyện tư duy, cảm thụ văn học sâu sắc. Việc luyện tập với các đề học sinh giỏi Văn 9 giúp học sinh nâng cao kỹ năng đọc hiểu, phân tích tác phẩm và thể hiện cảm xúc chân thực qua bài viết. Đây cũng là hành trang quan trọng chuẩn bị cho những kỳ thi lớn hơn sau này.

Đề 1

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

“Nếu tôi biết rằng ngày mai là ngày tận thế, tôi vẫn sẽ trồng một cây táo hôm nay.”
(Martin Luther)

Câu 1. Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.
Câu 2. Trong câu văn trên, hình ảnh "cây táo" mang ý nghĩa tượng trưng gì?
Câu 3. Anh/chị hiểu thế nào về thông điệp của câu nói trên?
Câu 4. Hãy liên hệ với tinh thần sống tích cực của con người trong hoàn cảnh khó khăn (khoảng 5-7 dòng).

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của niềm tin vào cuộc sống trong hành trình trưởng thành của con người.

Câu 2 (5,0 điểm):
Phân tích vẻ đẹp của hình tượng người lính trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu, từ đó liên hệ với bài thơ Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật để làm nổi bật tinh thần đồng đội và ý chí vượt lên gian khổ trong kháng chiến chống Mỹ.

>>>Xem ngay: Hướng dẫn giải đề 1

Đề 2

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau:

“Người mạnh mẽ không phải là người không bao giờ gục ngã,
Mà là người biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã.”
(Khuyết danh)

Câu 1. Xác định biện pháp tu từ chính được sử dụng trong đoạn văn.
Câu 2. Câu nói trên đề cao phẩm chất nào của con người?
Câu 3. Tại sao “biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã” lại quan trọng?
Câu 4. Theo em, làm thế nào để rèn luyện bản lĩnh kiên cường trong học tập và cuộc sống?

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về tầm quan trọng của sự dũng cảm dám thử thách bản thân.

Câu 2 (5,0 điểm):
Phân tích tâm trạng nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của Kim Lân, từ đó làm nổi bật tình yêu làng gắn liền với lòng yêu nước của người nông dân trong kháng chiến.

>>>Xem ngay: Hướng dẫn giải đề 2

Đề 3

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau:

“Có những điều tưởng chừng nhỏ bé
Lại giữ gìn ta suốt cuộc đời.”
(Trích “Bài học đầu tiên” – Trần Đăng Khoa)

Câu 1. Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ nào?
Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn thơ.
Câu 3. Theo em, “những điều nhỏ bé” đó có thể là gì trong cuộc sống?
Câu 4. Em hãy chia sẻ một bài học sâu sắc mà em học được từ người thân, bạn bè hoặc thầy cô.

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về vai trò của lòng biết ơn trong cuộc sống hiện đại.

Câu 2 (5,0 điểm):
Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn và hình ảnh người phụ nữ Việt Nam qua nhân vật chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ (Ngô Tất Tố) và nhân vật Vũ Nương trong Chuyện người con gái Nam Xương (Nguyễn Dữ).

>>>Khám phá ngay: Hướng dẫn giải đề 3

Đề 4

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau:

“Tôi yêu em lặng lẽ như yêu một bông hoa
Chẳng bao giờ hái được…”
(Xuân Quỳnh)

Câu 1. Xác định biện pháp tu từ trong hai câu thơ.
Câu 2. Cảm xúc nào được thể hiện trong hai câu thơ?
Câu 3. Vì sao tình yêu được so sánh như “một bông hoa chẳng bao giờ hái được”?
Câu 4. Hãy nêu suy nghĩ của em về vẻ đẹp của một tình cảm thầm lặng nhưng chân thành.

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận ngắn bàn về ý nghĩa của sự hy sinh thầm lặng trong cuộc sống.

Câu 2 (5,0 điểm):
Cảm nhận hình ảnh cô thanh niên xung phong trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long), từ đó làm nổi bật vẻ đẹp của người lao động mới trong thời kỳ kháng chiến và xây dựng đất nước.

>>>Tham khảo: Hướng dẫn giải đề 4

Đề 5

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau:

“Chúng ta không thể chọn nơi mình sinh ra,
Nhưng ta có thể chọn cách mình sống.”
(Khuyết danh)

Câu 1. Nêu thông điệp chính của đoạn trích.
Câu 2. Theo em, vì sao “cách mình sống” lại quan trọng hơn “nơi mình sinh ra”?
Câu 3. Đoạn trích khuyến khích con người có thái độ sống như thế nào?
Câu 4. Nêu một ví dụ trong đời sống hoặc văn học chứng minh con người có thể vượt lên hoàn cảnh.

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về khả năng làm chủ số phận của mỗi con người trong xã hội hiện đại.

Câu 2 (5,0 điểm):
Phân tích vẻ đẹp trữ tình và tinh thần yêu nước của nhân vật trữ tình trong bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy. Liên hệ với bài Viếng lăng Bác để làm nổi bật cách thể hiện tình cảm sâu nặng với quá khứ và với Bác Hồ.

>>>Xem ngay: Hướng dẫn giải đề 5

Việc luyện tập với các đề học sinh giỏi Văn 9 là cách hiệu quả để học sinh nâng cao tư duy phân tích và khả năng viết văn. Mỗi đề thi là một cơ hội để học hỏi, trau dồi kỹ năng và bồi dưỡng tâm hồn yêu văn chương. Với sự chuẩn bị nghiêm túc, học sinh không chỉ đạt kết quả tốt mà còn thêm yêu quý môn học giàu cảm xúc này.