Hướng dẫn giải đề 2 HSG Văn 9 cực hay, điểm cao ngay

Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 9 luôn đòi hỏi học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn cần khả năng tư duy, cảm thụ và trình bày sâu sắc. Trong đó, đề 2 là một trong những đề tiêu biểu, tích hợp cả kỹ năng đọc hiểu và nghị luận. Hướng dẫn giải đề 2 đề thi HSG Văn 9 dưới đây sẽ giúp học sinh định hướng rõ ràng, rèn luyện phương pháp làm bài hiệu quả.

Đề 2

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau:

“Người mạnh mẽ không phải là người không bao giờ gục ngã,
Mà là người biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã.”
(Khuyết danh)

Câu 1. Xác định biện pháp tu từ chính được sử dụng trong đoạn văn.
Câu 2. Câu nói trên đề cao phẩm chất nào của con người?
Câu 3. Tại sao “biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã” lại quan trọng?
Câu 4. Theo em, làm thế nào để rèn luyện bản lĩnh kiên cường trong học tập và cuộc sống?

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về tầm quan trọng của sự dũng cảm dám thử thách bản thân.

Câu 2 (5,0 điểm):
Phân tích tâm trạng nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng của Kim Lân, từ đó làm nổi bật tình yêu làng gắn liền với lòng yêu nước của người nông dân trong kháng chiến.

Hướng dẫn giải đề 2

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đoạn trích:

“Người mạnh mẽ không phải là người không bao giờ gục ngã,
Mà là người biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã.”
(Khuyết danh)

Câu 1 (0,5 điểm):
Xác định biện pháp tu từ chính được sử dụng trong đoạn văn.

Trả lời:
Biện pháp tu từ chính được sử dụng là đối lập. Hai hình ảnh "không bao giờ gục ngã" và "biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã" được đặt đối lập để làm nổi bật thông điệp: sức mạnh thực sự nằm ở sự kiên cường, không bỏ cuộc sau thất bại.

Câu 2 (0,5 điểm):
Câu nói trên đề cao phẩm chất nào của con người?

Trả lời:
Câu nói đề cao phẩm chất kiên cường, bản lĩnh, biết vượt qua khó khăn và không gục ngã trước thử thách của con người.

Câu 3 (1,0 điểm):
Tại sao “biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã” lại quan trọng?

Gợi ý trả lời:
Trong cuộc sống, thất bại là điều không thể tránh khỏi. Điều quan trọng là con người không chấp nhận bỏ cuộc mà biết rút kinh nghiệm, vượt qua nỗi đau và tiếp tục bước tiếp. Việc biết đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã sẽ giúp ta mạnh mẽ hơn, trưởng thành hơn và từng bước đạt được thành công.

Câu 4 (1,0 điểm):
Theo em, làm thế nào để rèn luyện bản lĩnh kiên cường trong học tập và cuộc sống?

Gợi ý trả lời:
Để rèn luyện bản lĩnh kiên cường, chúng ta cần rèn luyện ý chí và tinh thần không ngại khó. Hãy đặt mục tiêu rõ ràng, không nản chí khi thất bại, học cách rút ra bài học từ những lần vấp ngã. Đồng thời, luôn giữ tinh thần tích cực, chủ động đối mặt với thử thách trong học tập cũng như cuộc sống.

Phần 2. Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về tầm quan trọng của sự dũng cảm dám thử thách bản thân.

Gợi ý lập ý:

1. Giải thích: Dũng cảm thử thách bản thân là dám đối mặt với khó khăn, vượt ra khỏi giới hạn an toàn để phát triển.
2. Ý nghĩa: Giúp con người trưởng thành, rèn luyện bản lĩnh, khám phá khả năng mới và vươn tới thành công.
3. Biểu hiện: Dám nhận nhiệm vụ khó, tham gia thử thách mới, vượt qua nỗi sợ thất bại.
4. Kết luận: Mỗi người, nhất là học sinh, cần rèn luyện sự dũng cảm để không ngừng hoàn thiện bản thân.

Đoạn văn mẫu tham khảo:

Trong cuộc sống, sự dũng cảm dám thử thách bản thân là phẩm chất cần thiết giúp con người tiến bộ. Khi con người vượt ra khỏi vùng an toàn, họ sẽ khám phá được những giới hạn mới của bản thân, từ đó trưởng thành hơn. Sự dũng cảm không phải là không sợ, mà là dám đối mặt với nỗi sợ để bước tiếp. Ví dụ, một học sinh yếu môn Toán nhưng vẫn đăng ký thi học sinh giỏi chính là dũng cảm thử thách mình. Nhờ đó, bạn ấy có thể tìm ra hướng học hiệu quả và cải thiện bản thân rõ rệt. Trong học tập cũng như cuộc sống, dũng cảm chính là chìa khóa mở ra cánh cửa thành công. Vì vậy, chúng ta cần rèn luyện tinh thần này mỗi ngày.

Câu 2 (5,0 điểm):

Phân tích tâm trạng nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng” của Kim Lân, từ đó làm nổi bật tình yêu làng gắn liền với lòng yêu nước của người nông dân trong kháng chiến.

Gợi ý dàn ý:

Mở bài

Giới thiệu truyện ngắn “Làng” và nhân vật ông Hai. Nêu vấn đề: tình yêu làng của ông Hai gắn liền với tình yêu nước trong thời kháng chiến.

Thân bài

Giới thiệu khái quát về ông Hai: là người nông dân yêu làng, tự hào về quê hương, dù phải tản cư vẫn luôn nhắc đến làng với niềm say mê.

Diễn biến tâm trạng khi nghe tin làng theo giặc:

• Ban đầu sững sờ, đau đớn, thất vọng.
• Lo sợ bị khinh bỉ, nhục nhã, không dám ra ngoài.
• Tự dằn vặt, đau khổ nhưng cuối cùng vẫn chọn đứng về phía cách mạng, dù phải từ bỏ làng.

Khi nghe tin cải chính, làng không theo giặc:

• Ông vui mừng tột độ, hạnh phúc vỡ òa.
• Lại tự hào, khoe làng, thể hiện tình yêu làng bền chặt.

Qua đó, làm nổi bật tình yêu làng của ông Hai không tách rời lòng yêu nước. Khi làng đứng về phía cách mạng, ông mới thấy được giá trị thực sự của lòng trung thành và tự hào.

Kết bài

Khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc của truyện ngắn “Làng”. Ông Hai là hình ảnh tiêu biểu của người nông dân Việt Nam thời kháng chiến, yêu làng gắn liền với tình yêu Tổ quốc.

Việc ôn luyện và tham khảo hướng dẫn giải đề 2 đề thi HSG Văn 9 sẽ giúp học sinh nâng cao tư duy văn học, biết cách xử lý linh hoạt các dạng bài và phát triển kỹ năng viết sâu sắc. Đây là nền tảng quan trọng để các em tự tin bước vào các kỳ thi quan trọng, đồng thời nuôi dưỡng tình yêu đối với môn Ngữ văn một cách bền vững và toàn diện.