Trong chương trình Ngữ văn 9 – Cánh diều, bài “Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ” là một cơ hội để học sinh thể hiện cảm nhận cá nhân về một tác phẩm thơ ca. Việc “Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ” giúp các em không chỉ rèn luyện kỹ năng viết mà còn bày tỏ những cảm xúc, suy nghĩ sâu sắc của mình trước vẻ đẹp của ngôn từ và ý nghĩa của bài thơ.

Thực hành viết theo các bước

Chuẩn bị

Nội dung bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ:

Bài thơ “Chiều xuân” khắc họa khung cảnh yên bình và trữ tình của làng quê vào buổi chiều mùa xuân. Tác giả sử dụng những hình ảnh đặc trưng của làng quê như cánh đồng, bến đò, hoa xoan để tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động và thanh bình.

Yếu tố nội dung và nghệ thuật đặc sắc của bài thơ:

Tìm ý và lập dàn ý

Tìm ý

Yếu tố đặc sắc nhất của bài thơ “Chiều xuân”:

Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên là yếu tố đặc sắc nhất của bài thơ “Chiều xuân”. Tác giả Anh Thơ đã khéo léo sử dụng những hình ảnh gần gũi của làng quê để tạo nên bức tranh chiều xuân vừa đẹp đẽ, vừa bình yên.

Yếu tố đó được thể hiện qua dòng thơ hoặc khổ thơ nào?

Yếu tố này được thể hiện rõ qua những dòng thơ miêu tả cảnh vật như:

Những dòng thơ này sử dụng hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam, kết hợp với nhịp điệu nhẹ nhàng, tạo nên không gian tĩnh lặng và trữ tình.

Dòng thơ ấy gợi cho em những cảm xúc, suy nghĩ hoặc liên tưởng gì?

Dòng thơ gợi lên trong em cảm giác bình yên và thư thái. Hình ảnh mưa bụi nhẹ nhàng, đò biếng lười, cánh đồng cỏ non xanh biếc khiến em liên tưởng đến những ngày xuân tươi đẹp ở quê nhà, khi mà mọi thứ đều chậm rãi và thanh bình. Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ như một bức tranh vẽ tay, tươi sáng và đầy sức sống nhưng cũng rất dịu dàng, gần gũi.

Dàn ý cho đoạn văn

Mở đoạn:

Giới thiệu bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ và khái quát yếu tố đặc sắc của bài thơ mà em ấn tượng nhất – đó là nghệ thuật miêu tả thiên nhiên.

Thân đoạn:

Kết đoạn:

Khẳng định lại yếu tố đặc sắc của bài thơ “Chiều xuân” và kết luận về giá trị nghệ thuật của bài thơ trong việc khắc họa vẻ đẹp của làng quê Việt Nam.

Viết đoạn văn

Bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ là một tác phẩm tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả thiên nhiên giàu cảm xúc, đầy chất thơ. Tác giả đã khéo léo sử dụng những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam để tái hiện một khung cảnh chiều xuân bình dị nhưng đầy sức gợi. 

Những dòng thơ như “Mưa bụi êm êm trên bến vắng, Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi,” và “Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ, Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ” đã vẽ nên một bức tranh đồng quê thanh bình, nơi mà mọi thứ dường như đang chìm trong sự tĩnh lặng, nhẹ nhàng của buổi chiều xuân. 

Hình ảnh cỏ non tràn biếc, đàn sáo đen cùng với dòng nước sông trôi lững lờ không chỉ là cảnh vật, mà còn là những cảm xúc thầm lặng, sâu lắng trong lòng người. Khi đọc những câu thơ này, em như được trở về với những kỷ niệm êm đềm của tuổi thơ, nơi mà mỗi buổi chiều xuân là một khoảnh khắc tuyệt đẹp, gắn bó với thiên nhiên và cuộc sống yên bình. 

Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên trong bài thơ “Chiều xuân” không chỉ đơn thuần là sự mô tả, mà còn là cách để tác giả gửi gắm tình yêu quê hương, niềm thương nhớ những giá trị xưa cũ, khiến người đọc cũng cảm thấy rung động, trân trọng từng nét đẹp giản dị của làng quê Việt Nam.

Rèn luyện kĩ năng viết

Bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ là một tác phẩm tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả thiên nhiên giàu cảm xúc, đầy chất thơ. Tác giả đã khéo léo sử dụng những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam để tái hiện một khung cảnh chiều xuân bình dị nhưng đầy sức gợi. 

Những dòng thơ như “Mưa bụi êm êm trên bến vắng, Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi,” và “Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ, Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ” đã vẽ nên một bức tranh đồng quê thanh bình, nơi mà mọi thứ dường như đang chìm trong sự tĩnh lặng, nhẹ nhàng của buổi chiều xuân. 

Hình ảnh cỏ non tràn biếc, đàn sáo đen cùng với dòng nước sông trôi lững lờ không chỉ là cảnh vật, mà còn là những cảm xúc thầm lặng, sâu lắng trong lòng người. Khi đọc những câu thơ này, em như được trở về với những kỷ niệm êm đềm của tuổi thơ, nơi mà mỗi buổi chiều xuân là một khoảnh khắc tuyệt đẹp, gắn bó với thiên nhiên và cuộc sống yên bình. 

Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên trong bài thơ “Chiều xuân” không chỉ đơn thuần là sự mô tả, mà còn là cách để tác giả gửi gắm tình yêu quê hương, niềm thương nhớ những giá trị xưa cũ, khiến người đọc cũng cảm thấy rung động, trân trọng từng nét đẹp giản dị của làng quê Việt Nam.

Chỉ ra cách thức biểu cảm đã sử dụng trong đoạn văn

Trong đoạn văn trên, em đã sử dụng cả biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếp

Biểu cảm trực tiếp

Biểu cảm gián tiếp

Kết luận: Cả hai cách thức biểu cảm trực tiếp và gián tiếp đều được kết hợp hài hòa trong đoạn văn để thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của em về bài thơ “Chiều xuân”. Biểu cảm trực tiếp giúp truyền tải cảm xúc một cách rõ ràng, mạnh mẽ, trong khi biểu cảm gián tiếp làm tăng thêm sự sâu lắng, gợi cảm cho đoạn văn.

Qua bài “Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ” trong Ngữ văn 9 – Cánh diều, học sinh có cơ hội không chỉ phát triển khả năng diễn đạt mà còn nuôi dưỡng tình yêu đối với thơ ca. Việc ghi lại cảm nghĩ này giúp các em thấu hiểu sâu hơn giá trị của bài thơ tám chữ, đồng thời khơi dậy niềm đam mê sáng tạo trong học tập và cuộc sống.