Hướng dẫn soạn bài Tự tình (bài 2) – Sách Kết nối tri thức lớp 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
SAU KHI ĐỌC
Nội dung chính: Bài thơ thể hiện nỗi đau buồn và phẫn uất của Hồ Xuân Hương trước tình duyên lỡ làng và hoàn cảnh éo le. Những lời than vãn trong thơ thể hiện khát vọng mãnh liệt về tình yêu của người phụ nữ, một khát vọng vượt qua những trở ngại và bất công xã hội.
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 76)
Xác định thể thơ, đề tài và bố cục của bài thơ.
Gợi ý trả lời:
Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.
Đề tài: Số phận và tâm tư của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
Bố cục bài thơ: Chia thành 2 phần:
- Phần 1: 6 câu thơ đầu – Thiên nhiên được khắc họa mang sắc thái buồn bã, phản chiếu nỗi lòng tủi hờn và cô quạnh của nhân vật.
- Phần 2: 2 câu thơ cuối – Thể hiện niềm khao khát hạnh phúc và ý chí không khuất phục trước định mệnh khắc nghiệt.
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 76)
Hai câu đề miêu tả thời gian, không gian nào và gợi tâm trạng gì?
Gợi ý trả lời:
Thời gian: Hai câu đề khắc họa thời điểm buổi sáng sớm tinh mơ.
Không gian: Khung cảnh diễn ra trên đỉnh núi, nơi không gian tĩnh lặng và rộng lớn.
Tâm trạng: Hai câu thơ gợi lên cảm giác “oán hận”, nỗi đau và sự thao thức của người con gái, thể hiện sự buồn bã và trăn trở về duyên phận của mình sau một đêm dài suy tư.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 76)
Hai câu thực và hai câu luận thể hiện những trạng thái cảm xúc nào?
Gợi ý trả lời:
- Hai câu thực: Diễn tả những cảm xúc sầu não, tủi hờn, đau khổ và sự cô đơn sâu sắc.
- Hai câu luận: Bộc lộ nỗi tủi nhục, sự oán trách số phận và tình duyên dang dở, không trọn vẹn.
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 76)
Chỉ ra sự chuyển mạch cảm xúc của bài thơ trong hai câu thơ kết.
Gợi ý trả lời:
– Sự chuyển mạch cảm xúc trong hai câu thơ kết thể hiện rõ sự thay đổi từ giận hờn và trách móc: từ việc oán trách “tài tử văn nhân ai đó tá”, cho rằng mình bị bỏ rơi, nhưng ngay sau đó, Hồ Xuân Hương khẳng định sự kiên định của mình: “Thân này đâu đã chịu già tom”. Cụm từ “đâu đã chịu” cho thấy rõ sự quyết tâm, mạnh mẽ và không chịu khuất phục trước hoàn cảnh của bà. Tâm trạng buồn bã, u sầu không còn hiện hữu, thay vào đó là sự kiên cường và chủ động.
– Chuyển mạch cảm xúc cũng thể hiện sự thay đổi từ nỗi thất vọng và vô vọng ở các câu thơ trước thành niềm hy vọng và khát vọng trong câu thơ cuối cùng của bài thơ. Hồ Xuân Hương chuyển từ cảm giác bi quan sang tinh thần lạc quan, thể hiện sự không cam chịu và lòng quyết tâm của mình.
Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 76)
Nêu chủ đề của bài thơ. Chủ đề đó giúp em hiểu thêm điều gì về tư tưởng, tình cảm của tác giả?
Gợi ý trả lời:
Chủ đề bài thơ: Số phận lận đận trong tình duyên và những nỗi đau trái ngang của người phụ nữ.
Qua chủ đề này, em hiểu thêm về tư tưởng và tình cảm của tác giả:
- Nhà thơ bày tỏ nỗi đau buồn, tủi hờn và sự trách móc về duyên phận lỡ làng.
- Tác giả thể hiện lòng thương xót và đồng cảm sâu sắc với những người phụ nữ có cùng hoàn cảnh bất hạnh.
- Hồ Xuân Hương luôn khao khát được làm chủ hạnh phúc của mình và không cam chịu số phận.
Câu hỏi 6: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 76)
Nhận xét về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ của tác giả trong bài thơ.
Gợi ý trả lời:
Nhận xét nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ:
- Tác giả sử dụng những từ ngữ mang đậm dấu ấn cá nhân như “đâu đã chịu”, “mõm mòm”, “già tom”, tạo nên phong cách riêng biệt và cá tính trong ngôn từ.
- Ngôn ngữ thuần Việt, mộc mạc và giản dị, khiến bài thơ gần gũi và dễ hiểu đối với người đọc.
- Từ ngữ được chọn lọc có tính biểu cảm cao, chứa đựng nhiều cảm xúc, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc những nỗi niềm và tâm trạng của tác giả.
Với những hướng dẫn soạn bài Tự tình (bài 2) – Sách Kết nối tri thức lớp 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.