Khi soạn bài Tự đánh giá: Phải đọc sách cách nào? – Ngữ văn 9 – Cánh Diều, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về phương pháp đọc sách hiệu quả và đúng đắn. Đây là một bài học quan trọng giúp học sinh tự nhận thức và đánh giá lại cách đọc của mình, từ đó cải thiện kỹ năng đọc hiểu, tiếp thu tri thức một cách sâu sắc hơn.

Câu 1: Luận đề của văn bản là gì?

Đáp án: B. Cách đọc sách để có hiệu quả

Câu 2: Phương án nào nêu đúng luận điểm của phần (1)?

Đáp án: D. Những cách đọc sách không hữu ích cho việc mở rộng hiểu biết

Câu 3: Thao tác nghị luận chính nào được sử dụng trong đoạn văn: “Lại cũng có một kiểu độc giả […] không thành vấn đề gì.”?

Đáp án: B. Phân tích

Câu 4: Phần (2) của văn bản nêu lên những kinh nghiệm gì về cách đọc sách? Chọn các phương án đúng.

Đáp án:

• A. Cần tạo không khí làm việc nghiêm túc khi đọc sách
• C. Cần biết đồng cảm, đồng thời biết phản biện khi đọc sách
• D. Cần chọn đọc sách hay để làm giàu hiểu biết, bồi dưỡng tư tưởng

Câu 5: Phương án nào nêu đúng mối quan hệ về nghĩa giữa các vế câu ghép sau: “Họ đọc tiểu thuyết, họ đọc tin tức hằng ngày, họ đọc luôn cả những quảng cáo không sót một chữ.”?

Đáp án: A. Liệt kê (nêu các hoạt động đọc không có mục đích)

Câu 6: Thái độ của tác giả về vấn đề nghị luận được thể hiện như thế nào? Chỉ ra những bằng chứng cụ thể trong văn bản (những cụm từ, vế câu hoặc câu).

Trả lời:

• Thái độ của tác giả: Tác giả có thái độ phê phán và nhắc nhở đối với những cách đọc sách không hiệu quả, đồng thời đề cao cách đọc sách có sự tìm hiểu và suy ngẫm sâu sắc.
• Bằng chứng cụ thể:
  • “Họ đọc tiểu thuyết, họ đọc tin tức hằng ngày, họ đọc luôn cả những quảng cáo không sót một chữ. Nhưng họ không hiểu họ đọc những gì.”
  • “Đọc sách cũng cần biết phản biện.”
  • “Đọc sách là để khơi phát cõi lòng thâm sâu của mình, tìm thấy con người chân thật và sâu sắc của mình.”

Câu 7: Nêu nhận xét của em về cách lập luận của tác giả ở những câu văn sau: “Đồ ăn vào bao tử mà tiêu hoá được là nhờ các chất dịch tiêu hoá. Những điều hiểu biết thu thập được nơi sách vở sở dĩ bổ ích tinh thần là nhờ biết so sánh, đối chiếu với sự hiểu biết của mình đã có từ trước.”

Trả lời:

Cách lập luận của tác giả trong câu văn này rất sinh động và dễ hiểu. Tác giả đã sử dụng phép so sánh giữa việc tiêu hóa thức ăn và việc tiếp thu tri thức từ sách vở để làm nổi bật vai trò của sự phản biện, so sánh, đối chiếu trong quá trình học tập và hiểu biết. Việc so sánh này giúp người đọc dễ dàng hình dung và nhận thức rõ hơn về cách đọc sách có hiệu quả, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đọc sách một cách chủ động, có sự suy nghĩ và phân tích.

Câu 8: Văn bản thuyết phục người đọc bởi những yếu tố nào? Hãy đưa ra lí lẽ, bằng chứng để làm rõ một trong số các yếu tố đó.

Trả lời:

Văn bản thuyết phục người đọc bởi:

• Lý lẽ rõ ràng: Tác giả đưa ra các lập luận cụ thể và hợp lý về cách đọc sách đúng đắn, chỉ ra rõ ràng các lỗi thường gặp khi đọc sách không đúng cách.
• Bằng chứng thuyết phục: Tác giả sử dụng nhiều ví dụ cụ thể về những cách đọc sách sai lầm và những hậu quả của chúng, đồng thời đề xuất các phương pháp đọc sách hiệu quả.
• Cách diễn đạt sinh động: Văn bản sử dụng nhiều phép so sánh, đối chiếu và các hình ảnh gần gũi để làm nổi bật luận điểm.
• Bằng chứng: Trong văn bản, tác giả so sánh việc tiêu hóa thức ăn với việc tiếp thu tri thức từ sách, để nhấn mạnh rằng nếu không có sự suy ngẫm và phản biện, thì kiến thức thu nhận từ sách cũng trở nên vô ích, giống như thức ăn không được tiêu hóa.

Câu 9: Quan điểm về cách đọc sách của hai tác giả Chu Quang Tiềm và Nguyễn Duy Cần thể hiện trong hai văn bản “Bàn về đọc sách” và “Phải đọc sách cách nào?” có gì giống nhau?

Trả lời

Giống nhau:

• Cả hai tác giả đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đọc sách có chọn lọc và có phương pháp. Cả Chu Quang Tiềm và Nguyễn Duy Cần đều cho rằng việc đọc sách phải được tiến hành một cách nghiêm túc, cần suy ngẫm và phân tích sâu sắc để thực sự lĩnh hội được những giá trị mà sách mang lại.
• Hai tác giả đều cảnh báo về việc đọc sách không có mục đích rõ ràng, đọc một cách máy móc và không có sự phản biện. Cả hai đều khuyến khích việc đọc ít nhưng chất lượng, thay vì đọc nhiều nhưng hời hợt.

Câu 10: Từ những vấn đề gợi ra trong văn bản, em có suy nghĩ hoặc kế hoạch gì để cải thiện việc đọc sách của bản thân? Viết một đoạn văn (khoảng 10 – 12 dòng) để trình bày về những suy nghĩ hoặc kế hoạch đó của em.

Đọc sách là một thói quen tốt, nhưng để việc đọc thực sự có ích, em nhận thấy mình cần phải thay đổi cách tiếp cận với việc đọc sách. Trước tiên, em sẽ chọn những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi và nhu cầu học tập của mình, tập trung vào những cuốn sách giúp mở rộng hiểu biết về các lĩnh vực em quan tâm. Em sẽ dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để đọc sách một cách tập trung, không để các thiết bị điện tử làm phân tâm. Đồng thời, em cũng sẽ áp dụng phương pháp đọc phản biện, ghi chép lại những ý chính và suy ngẫm về những gì đã đọc để hiểu sâu hơn và áp dụng vào thực tế. Việc đọc không chỉ dừng lại ở việc thu nhận kiến thức mà còn là cách để em rèn luyện tư duy và phát triển bản thân.

Qua việc soạn bài Tự đánh giá: Phải đọc sách cách nào? – Ngữ văn 9 – Cánh Diều, học sinh không chỉ nhận ra tầm quan trọng của việc đọc sách mà còn rút ra những kinh nghiệm quý báu trong việc chọn lựa và tiếp cận với tri thức. Bài học này giúp các em phát triển thói quen đọc sách có hệ thống, góp phần hình thành tư duy và nhân cách một cách toàn diện.