Hướng dẫn soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân tích, tìm hiểu về bài học một cách toàn diện nhất.

I – Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học

1, Quan sát

a) Mỗi bài thơ đều có 8 dòng, mỗi dòng đều có 7 chữ (số tiếng).

Số dòng, số chữ trong thơ thất ngôn bát cú không bắt buộc. Tuy nhiên, số dòng thường là 8, mỗi dòng có 7 chữ. Đây là quy định truyền thống của thơ thất ngôn bát cú, được các nhà thơ tuân theo từ xưa đến nay.

d) – Bài thơ “Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác”: vần chân ở tiếng cuối của câu 2 với câu 6 (“tù” – “thù”), tiếng cuối của câu 3 với câu 5 (“bể” – “tế”), tiếng cuối của câu 4 với câu 8 (“châu” – “đâu”).

– Bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn”: vần chân ở những tiếng cuối của các câu 2, 4, 6, 8 (“non”, “hòn”, “son”, “con”).

e) Cả hai bài thơ này đều có sự ngắt nhịp 4/3

II –  Luyện tập

Câu 1: Dựa trên các truyện ngắn đã học, ta có thể nêu ra một số đặc điểm chính của truyện ngắn như sau:

• Độ dài ngắn gọn: Truyện ngắn thường chỉ có dung lượng từ vài trang đến vài chục trang. Điều này giúp cho truyện ngắn có tính cô đọng, súc tích, dễ hiểu và dễ nhớ.
• Kể về một câu chuyện có ý nghĩa: Truyện ngắn thường kể về một câu chuyện có ý nghĩa, có thể là hiện thực hoặc hư cấu. Câu chuyện đó có thể là câu chuyện về con người, về cuộc sống, về tình yêu, về thiên nhiên,…
• Tập trung vào một tình huống, một chủ đề nhất định: Truyện ngắn thường tập trung vào một tình huống, một chủ đề nhất định. Điều này giúp cho truyện ngắn có tính thống nhất, mạch lạc và dễ hiểu.
• Sử dụng ngôn ngữ giản dị, trong sáng: Truyện ngắn thường sử dụng ngôn ngữ giản dị, trong sáng, dễ hiểu. Điều này giúp cho truyện ngắn dễ tiếp cận với nhiều đối tượng độc giả.

Ví dụ, truyện ngắn “Tôi đi học” của Thanh Tịnh kể về một tình huống đặc biệt trong cuộc đời của nhân vật “tôi”, đó là ngày đầu tiên đi học. Qua đó, truyện ngắn thể hiện niềm vui, sự háo hức và những cảm xúc bồi hồi của trẻ thơ khi lần đầu tiên được cắp sách đến trường.

Truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao kể về cuộc đời của lão Hạc, một người nông dân nghèo khổ, hiền lành, chất phác. Lão Hạc phải bán đi con chó Vàng mà lão yêu quý nhất để lấy tiền lo cho con trai đi làm ở đồn điền cao su. Cuối cùng, lão Hạc đã tự tử để không phải là gánh nặng cho con. Qua đó, truyện ngắn thể hiện niềm thương cảm của nhà văn đối với những người nông dân nghèo khổ, lam lũ, đồng thời lên án xã hội thực dân phong kiến đã đẩy người nông dân đến bước đường cùng.

Truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” của O Hen-ri kể về câu chuyện của cụ Bơ-men, một họa sĩ già nghèo khổ, tàn tật. Cụ đã vẽ chiếc lá cuối cùng trên cây thường xuân để cứu sống Giôn-xi, một cô gái trẻ đang mắc bệnh lao phổi. Qua đó, truyện ngắn thể hiện tình yêu thương, sự hy sinh cao cả của con người.

Câu 2: Dựa trên phần trích trên, có thể tìm thấy một số gợi ý cần thiết cho việc lập dàn bài và viết bài về truyện ngắn như sau:

Mở bài

• Giới thiệu khái quát về truyện ngắn:
  • Định nghĩa
  • Đặc điểm
  • Vai trò, ý nghĩa

Thân bài

• Đặc điểm của truyện ngắn
  • Độ dài ngắn gọn
  • Kể về một câu chuyện có ý nghĩa
  • Tập trung vào một tình huống, một chủ đề nhất định
  • Sử dụng ngôn ngữ giản dị, trong sáng
• Bàn luận về đặc điểm của truyện ngắn
  • Thể hiện được những nội dung phong phú, sâu sắc trong một dung lượng nhỏ
  • Giúp người đọc hiểu được những khía cạnh, góc cạnh khác nhau của cuộc sống
  • Dễ tiếp cận với nhiều đối tượng độc giả
• Ví dụ về các truyện ngắn đã học
  • Tôi đi học của Thanh Tịnh
  • Lão Hạc của Nam Cao
  • Chiếc lá cuối cùng của O Hen-ri

Kết bài

• Khẳng định lại giá trị của truyện ngắn

Với những hướng dẫn soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.