Hướng dẫn soạn bài Thánh Gióng Sách Cánh Diều Ngữ Văn Lớp 6 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Chuẩn bị

1) Truyện xảy ra thời nào? Kể về chuyện gì? Nhân vật nào nổi bật?

Truyện Thánh Gióng xảy ra vào thời Hùng Vương thứ sáu, khi nước Văn Lang bị giặc Ân xâm lược.

2) Truyện liên quan đến sự thật lịch sử nào? Đâu là chi tiết tưởng tưởng tượng hoang đường kì ảo?

Chuyện kể rằng, ở làng Gióng, có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn nhưng mãi không có con. Một hôm, bà ra đồng trông thấy một vết chân to liền đặt bàn chân mình lên ướm thử. Về nhà, bà liền thụ thai và mang thai được ba năm mà không đẻ. Đến năm thứ tư, bà sinh ra một cậu bé nhưng chỉ to bằng nắm tay. Bà đặt tên cho con là Gióng.

Gióng lên ba tuổi vẫn chưa biết nói, biết cười, cũng không biết đi. Một hôm, có sứ giả nhà vua đến làng rao tìm người đánh giặc Ân. Gióng nghe tiếng liền cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”. Sứ giả vào nhà, Gióng bảo: “Ông về tâu với nhà vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ đi đánh giặc”.

Sứ giả về tâu lại với nhà vua. Nhà vua vui mừng, lập tức sai người sắm sửa áo giáp, ngựa sắt và roi sắt cho Gióng. Gióng mặc áo giáp, lên ngựa, cầm roi sắt và phi thẳng ra trận.

Gióng đánh giặc rất dũng cảm, dùng roi sắt đánh tan quân giặc. Giặc Ân thua trận, bỏ chạy tan tác. Gióng đuổi theo đến chân núi Sóc Sơn thì dừng lại. Gióng cầm roi sắt vung lên đánh vào một tảng đá, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời, biến mất.

>> Có thể bạn quan tâm: Soạn bài Thạch Sanh sách cánh diều

3) Truyện muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều ấy có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay và với bản thân em?

Nhân vật nổi bật trong truyện Thánh Gióng là Gióng. Gióng là một người anh hùng xuất thân từ nhân dân, có sức mạnh phi thường, đánh tan quân giặc Ân xâm lược, bảo vệ đất nước.

Đọc hiểu

Chú ý những chi tiết khác thường ở phần 1?

Người phụ nữ dựng chân mình vào vết chân lớn trên cánh đồng, sau đó quay về nhà mang thai và sinh ra một đứa bé. Đứa bé lớn lên với tình trạng không biết nói, không biết cười. Anh ta không biết đi, chỉ cần đặt ở đâu thì nằm yên.

Câu nói đầu tiên của chú bé là gì?

Câu nói đâu tiên của chú bé:” Mẹ ra mời sứ giả vào đây”

Những ai đã góp phần nuôi chú bé?

Những người góp phần: cha mẹ của cậu bé và bà con, làng xóm góp gạo nuôi chú bé khôn lớn.

Những chi tiết làm nổi bật phẩm chất nhân vật?

Trong truyện, nhân vật Gióng được xây dựng với nhiều phẩm chất cao đẹp, được thể hiện qua những chi tiết sau:

• Phẩm chất yêu nước, dũng cảm: Gióng là một người anh hùng xuất thân từ nhân dân, có sức mạnh phi thường. Khi nghe tin giặc Ân xâm lược, Gióng đã lập tức cất tiếng nói đòi đi đánh giặc. Gióng đánh giặc rất dũng cảm, dùng roi sắt đánh tan quân giặc.
• Phẩm chất trung thành, tận tụy: Gióng là một người trung thành với nhà vua, với đất nước. Khi nhà vua sai người sắm sửa áo giáp, ngựa sắt và roi sắt cho Gióng, Gióng đã nhanh chóng mặc áo giáp, lên ngựa, cầm roi sắt và phi thẳng ra trận. Gióng đánh giặc cho đến khi giặc tan tác, bảo vệ đất nước.
• Phẩm chất khiêm nhường: Gióng là một người khiêm nhường, không màng danh lợi. Sau khi đánh tan quân giặc, Gióng không nhận bất cứ vinh hoa phú quý nào, mà chỉ bay lên trời, biến mất.

Chi tiết kết thúc truyện ở phần 4 có gì đáng chú ý?

• Gióng bay lên trời, biến mất: Đây là chi tiết thần kì nhất của truyện, thể hiện sự bất tử của nhân vật Gióng. Gióng không phải là một con người bình thường, mà là một người anh hùng được thần linh giúp đỡ. Gióng bay lên trời, trở thành một vị thần, bảo vệ đất nước từ trên cao.
• Gióng được nhân dân lập đền thờ, mở hội làng: Đây là chi tiết thể hiện sự tôn kính, biết ơn của nhân dân đối với Gióng. Sau khi Gióng bay lên trời, nhân dân đã lập đền thờ Gióng ở làng Gióng, mở hội làng Gióng vào ngày mùng 6 tháng Giêng hàng năm để tưởng nhớ công ơn của Gióng.
• Gióng trở thành biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta: Gióng là một người anh hùng xuất thân từ nhân dân, nhưng có sức mạnh phi thường, đánh tan quân giặc Ân xâm lược, bảo vệ đất nước. Gióng là biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.

>> Xem thêm: Soạn văn sự tích hồ gươm sách cánh diều

Câu hỏi cuối bài

Câu 1. Hãy nêu một số sự kiện chính của truyện Thánh Gióng.

Truyện có thể được chia thành 4 phần chính:

Phần 1: Sự ra đời của Gióng

• Hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn nhưng mãi không có con. Một hôm, bà ra đồng trông thấy một vết chân to liền đặt bàn chân mình lên ướm thử. Về nhà, bà liền thụ thai và mang thai được ba năm mà không đẻ. Đến năm thứ tư, bà sinh ra một cậu bé nhưng chỉ to bằng nắm tay. Bà đặt tên cho con là Gióng.

Phần 2: Gióng lớn nhanh như thổi

• Gióng lên ba tuổi vẫn chưa biết nói, biết cười, cũng không biết đi. Một hôm, có sứ giả nhà vua đến làng rao tìm người đánh giặc Ân. Gióng nghe tiếng liền cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”. Sứ giả vào nhà, Gióng bảo: “Ông về tâu với nhà vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ đi đánh giặc”.

Phần 3: Gióng ra trận đánh giặc

• Sứ giả về tâu lại với nhà vua. Nhà vua vui mừng, lập tức sai người sắm sửa áo giáp, ngựa sắt và roi sắt cho Gióng. Gióng mặc áo giáp, lên ngựa, cầm roi sắt và phi thẳng ra trận.
• Gióng đánh giặc rất dũng cảm, dùng roi sắt đánh tan quân giặc. Giặc Ân thua trận, bỏ chạy tan tác. Gióng đuổi theo đến chân núi Sóc Sơn thì dừng lại.

Phần 4: Gióng bay lên trời

• Gióng cầm roi sắt vung lên đánh vào một tảng đá, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời, biến mất.

Câu 2. Trong truyện, Thánh Gióng bộc lộ những phẩm chất nào? Tên truyện Thánh Gióng gợi cho em suy nghĩ gì về thái độ của người kể đối với nhân vật Gióng?

Trong truyện, Thánh Gióng bộc lộ những phẩm chất cao đẹp, tiêu biểu là:

• Phẩm chất yêu nước, dũng cảm: Gióng là một người anh hùng xuất thân từ nhân dân, có sức mạnh phi thường. Khi nghe tin giặc Ân xâm lược, Gióng đã lập tức cất tiếng nói đòi đi đánh giặc. Gióng đánh giặc rất dũng cảm, dùng roi sắt đánh tan quân giặc.
• Phẩm chất trung thành, tận tụy: Gióng là một người trung thành với nhà vua, với đất nước. Khi nhà vua sai người sắm sửa áo giáp, ngựa sắt và roi sắt cho Gióng, Gióng đã nhanh chóng mặc áo giáp, lên ngựa, cầm roi sắt và phi thẳng ra trận. Gióng đánh giặc cho đến khi giặc tan tác, bảo vệ đất nước.
• Phẩm chất khiêm nhường: Gióng là một người khiêm nhường, không màng danh lợi. Sau khi đánh tan quân giặc, Gióng không nhận bất cứ vinh hoa phú quý nào, mà chỉ bay lên trời, biến mất.

Những phẩm chất này đã góp phần làm nổi bật hình tượng Thánh Gióng, trở thành biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.

Tên truyện Thánh Gióng gợi cho em suy nghĩ về thái độ tôn kính, ngưỡng mộ của người kể đối với nhân vật Gióng. Tên truyện thể hiện sự tôn kính, ngợi ca của nhân dân đối với Gióng, người anh hùng đã có công đánh tan quân giặc Ân xâm lược, bảo vệ đất nước.

Tên truyện cũng gợi cho em suy nghĩ về ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng. Gióng là một người anh hùng xuất thân từ nhân dân, được nhân dân nuôi dưỡng, lớn lên và chiến đấu bảo vệ đất nước. Hình tượng Thánh Gióng thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.

>> Khám phá thêm: Soạn bài thực hành tiếng việt 1 sách cánh diều

Câu 3. Tìm các chi tiết cho thấy truyện có liên quan đến lịch sử.

Truyện Thánh Gióng là một truyện cổ tích nổi tiếng của Việt Nam, kể về chàng trai làng Gióng, người đã đánh tan quân giặc Ân xâm lược, bảo vệ đất nước. Truyện có liên quan đến lịch sử ở những chi tiết sau:

• Cuộc chiến đấu giữa dân ta và kẻ thù xâm lược phương Bắc: Giặc Ân trong truyện là một thế lực xâm lược mạnh mẽ, đã nhiều lần xâm lược nước ta trong lịch sử. Cuộc chiến đấu giữa dân ta và giặc Ân trong truyện có thể là sự phản ánh của một cuộc chiến tranh có thật trong lịch sử.
• Vũ khí bằng sắt, thép đã được chế tạo bởi người Việt cổ: Trong truyện, Gióng được thần linh ban cho một con ngựa sắt, một roi sắt và một tấm áo giáp sắt. Đây là những loại vũ khí bằng sắt, thép đã được chế tạo bởi người Việt cổ. Chi tiết này cho thấy sự phát triển của nền văn minh vật chất của người Việt cổ.
• Toàn dân đoàn kết cùng nhau, sử dụng mọi nguồn lực để chống phá quân giặc, đánh đuổi chúng ra khỏi lãnh thổ: Trong truyện, khi giặc Ân xâm lược, nhà vua đã sai sứ giả đi tìm người tài đánh giặc. Khi nghe tin, Gióng đã cất tiếng nói đòi đi đánh giặc. Đây là biểu hiện của tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của toàn dân ta.

Câu 4. Tìm những chi tiết hoang đường, kì ảo trong truyện Thánh Gióng. Những chỉ tiết đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung?

Truyện Thánh Gióng là một truyện cổ tích dân gian nổi tiếng của Việt Nam, kể về chàng trai làng Gióng, người đã đánh tan quân giặc Ân xâm lược, bảo vệ đất nước. Truyện có nhiều chi tiết hoang đường, kì ảo, góp phần tạo nên sức hấp dẫn của truyện, đồng thời thể hiện nội dung tư tưởng của truyện.

Những chi tiết hoang đường, kì ảo trong truyện Thánh Gióng có thể kể đến như:

• Sự ra đời của Gióng: Gióng là một đứa bé kì lạ, lên ba tuổi vẫn chưa biết nói, biết cười, cũng không biết đi. Một hôm, có sứ giả nhà vua đến làng rao tìm người đánh giặc Ân. Gióng nghe tiếng liền cất tiếng nói đòi đi đánh giặc.
• Gióng lên tiếng đòi đi đánh giặc
• Sức mạnh phi thường của Gióng: Gióng ăn một bữa cơm no thì lớn nhanh như thổi, chỉ trong chốc lát đã trở thành một tráng sĩ oai phong.
• Gióng ăn một bữa cơm no
• Gióng được thần linh giúp đỡ: Khi Gióng ra trận, gió thổi mạnh, mây kéo tối trời, Gióng cưỡi ngựa sắt xông thẳng vào trận đánh, đánh tan quân giặc. Giặc Ân thua trận, bỏ chạy tan tác. Gióng đuổi theo đến chân núi Sóc Sơn thì dừng lại. Gióng cầm roi sắt vung lên đánh vào một tảng đá, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời, biến mất.
• Gióng bay lên trời

Những chi tiết hoang đường, kì ảo này thể hiện ước mơ của nhân dân ta về một người anh hùng có sức mạnh phi thường, có thể đánh tan quân giặc xâm lược, bảo vệ đất nước. Đồng thời, những chi tiết này cũng thể hiện sự tin tưởng của nhân dân ta vào sự giúp đỡ của thần linh đối với những người có lòng yêu nước, có ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc.

>> Đọc thêm: Viết bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích

Câu 5. Theo em, truyện đã phản ánh được hiện thực và ước mơ gì của cha ông ta?

Theo em truyện đã phản ánh được hiện thực và ước mơ của cha ông ta ở nhiều khía cạnh khác nhau.

Về hiện thực, truyện phản ánh cuộc chiến tranh ác liệt giữa dân tộc ta với kẻ thù xâm lược. Giặc Ân là một thế lực xâm lược mạnh mẽ, đã nhiều lần xâm lược nước ta trong lịch sử. Cuộc chiến đấu giữa dân ta và giặc Ân trong truyện là sự phản ánh của một cuộc chiến tranh có thật trong lịch sử.

Truyện cũng phản ánh tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của toàn dân ta. Khi giặc Ân xâm lược, nhà vua đã sai sứ giả đi tìm người tài đánh giặc. Khi nghe tin, Gióng đã cất tiếng nói đòi đi đánh giặc. Đây là biểu hiện của tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của toàn dân ta.

Về ước mơ, truyện thể hiện ước mơ về một người anh hùng có sức mạnh phi thường, có thể đánh tan quân giặc xâm lược, bảo vệ đất nước. Gióng là một người anh hùng xuất thân từ nhân dân, có sức mạnh phi thường, đánh tan quân giặc Ân xâm lược, bảo vệ đất nước. Hình tượng Thánh Gióng là biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.

Câu 6. Vì sao Đại hội thể dục thể thao dành cho học sinh phổ thông Việt Nam được lấy tên là Hội khoẻ Phù Đồng?

Đại hội thể dục thể thao dành cho học sinh phổ thông Việt Nam được lấy tên là Hội khoẻ Phù Đồng vì những lý do sau:

• Phù Đồng là tên một vùng đất cổ thuộc tỉnh Bắc Ninh, nơi có đền thờ Thánh Gióng, một trong những vị anh hùng dân tộc nổi tiếng của Việt Nam. Thánh Gióng là biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc của dân tộc ta. Việc lấy tên Hội khoẻ Phù Đồng cho Đại hội thể dục thể thao dành cho học sinh phổ thông nhằm thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm của học sinh Việt Nam trong việc rèn luyện thể chất, góp phần xây dựng đất nước.
• Phù Đồng là tên một địa danh gắn liền với truyền thuyết Thánh Gióng. Theo truyền thuyết, khi Gióng ra đời, làng Gióng có một vết chân to xuất hiện trên ruộng. Bà mẹ Gióng đã đặt bàn chân mình lên vết chân đó và mang thai. Chuyện này được coi là điềm báo cho sự ra đời của một người anh hùng. Việc lấy tên Hội khoẻ Phù Đồng cho Đại hội thể dục thể thao dành cho học sinh phổ thông nhằm thể hiện mong muốn của nhân dân ta về sự phát triển mạnh mẽ của thế hệ trẻ, những người sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, anh hùng của dân tộc.
• Phù Đồng là tên một địa danh có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, trù phú. Đây là vùng đất nổi tiếng với những cánh đồng lúa xanh mướt, những dòng sông uốn lượn, những ngọn núi hùng vĩ. Việc lấy tên Hội khoẻ Phù Đồng cho Đại hội thể dục thể thao dành cho học sinh phổ thông nhằm thể hiện mong muốn của nhân dân ta về một thế hệ trẻ khỏe mạnh, năng động, tràn đầy sức sống.

Với những hướng dẫn Soạn bài Thánh Gióng – Sách Cánh Diều Ngữ Văn Lớp 6 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.