Hướng dẫn soạn bài Tháng Tư Ngữ văn 12 tập 2 Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.
Đọc văn bản “Tháng Tư” (SGK trang 80 – 81), chọn phương án đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 5) và trả lời các câu hỏi (từ câu 6 đến câu 10):
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 81)
Phương án nào nêu đúng và đầy đủ nhất những biến đổi của thiên nhiên, đất trời khi tháng Tư đến?
(1) Những cánh hoa mới nở tạo thành những chùm hoa rực rỡ
(2) Mặt Trời đã bắt đầu chiếu những tia nắng chói chang, gay gắt
(3) Đất đai trở nên màu mỡ hơn; những khu vườn đã ríu rít chim muông
(4) Những dòng sông ào ạt cuốn phăng mọi thứ ra biển
(5) Những cánh đồng căng tràn nhựa sống.
A. (1)-(2)-(4)
B. (2)-(3)-(4)
C. (1)-(2)-(3)
D. (2)-(3)-(5)
Trả lời:
Chọn đáp án D
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 81)
Trong những biến đổi của thiên nhiên, đất trời, dấu hiệu nào cho thấy sự thay đổi rõ ràng của thời tiết?
A. Mặt Trời đã chiếu những tia nắng gay gắt
B. Đất đai ngủ lịm dưới bóng râm
C. Những dòng sông lững thững chảy ra biển
D. Những cánh đồng vạm vỡ như tuổi đôi mươi
Trả lời:
Chọn đáp án A
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 81)
Với nhân vật trữ tình, “chuyện tưởng xong rồi” mà hoá ra lại chưa xong khi tháng Tư đến là gì?
A. Chiều nay ngọn gió bất ngờ cơn mưa bất chợt, nắng sau mưa óng ánh đến mức không tin nổi
B. Những khu vườn đã ấm tổ chim, cành cây trĩu nặng những lời thì thầm
C. Tháng Tư về yên tĩnh lòng tôi, bầy ong khép vòng bay cần mẫn
D. Lứa quả đầu mùa vừa qua thời non nớt, xanh lên đầy hy vọng dưới bầu trời
Trả lời:
Chọn đáp án A
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 82)
Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng hơn ba lần trong bài thơ trên?
A. So sánh
B. Ẩn dụ
C. Nhân hóa
D. Đảo ngữ
Trả lời:
Chọn đáp án C
Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 82)
Dòng thơ nào cho thấy sự hòa phối của các giác quan trong cảm nhận của nhà thơ về thiên nhiên, đất trời?
A. Cây đủ lá, cánh hoa rơi vào đất
B. Cành cây trĩu nặng những lời thì thầm
C. Bầy ong khép vòng bay cần mẫn
D. Nắng sau mưa óng ánh đến mức không tin nổi
Trả lời:
Chọn đáp án B
Câu hỏi 6: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 82)
Thái độ, cảm xúc của nhân vật trữ tình khi nhận ra những biến chuyển bất ngờ của thiên nhiên là gì? Điều đó cho biết đặc điểm nào thường thấy trong đời sống tâm hồn của con người?
Gợi ý trả lời:
- Thái độ và cảm xúc của nhân vật trữ tình: Nhân vật trữ tình cảm thấy vui tươi, hân hoan khi nhận ra những biến chuyển bất ngờ của thiên nhiên. Sự giao mùa mang lại cho họ cảm giác tràn đầy sức sống, như thể được hồi sinh sau cơn mưa bất chợt, thể hiện qua hình ảnh “tôi như cây sau bất chợt cơn mưa” – gợi lên sự tươi mới và sức sống dạt dào trong tâm hồn.
- Đặc điểm trong đời sống tâm hồn con người: Thiên nhiên tươi đẹp, đặc biệt là trong thời khắc giao mùa với những biến đổi tinh tế, luôn khơi dậy trong con người niềm hào hứng, yêu đời và cảm giác hạnh phúc.
Câu hỏi 7: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 82)
Em hiểu dòng thơ cuối bài thế nào? Vì sao?
Gợi ý trả lời:
- Dòng thơ cuối bài “tôi như cây sau bất chợt cơn mưa” gợi lên hình ảnh tươi mới, tràn đầy sức sống của cây cối sau khi được tưới mát bởi cơn mưa bất ngờ.
- Tác dụng: Dòng thơ này diễn tả cảm giác tươi mới và sảng khoái mà cơn mưa mang lại. Cũng như cây xanh sau mưa trở nên tươi tốt, tâm hồn tác giả cũng trở nên rạng rỡ, đầy sức sống. Điều này cho thấy niềm vui, sự hân hoan và sự gắn bó sâu sắc của tác giả với thiên nhiên, thể hiện một mối liên kết mạnh mẽ giữa con người và cảnh sắc tự nhiên.
Câu hỏi 8: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 82)
Hãy lí giải tác dụng của một hình ảnh hoặc biện pháp tu từ trong bài thơ mà em thấy đặc sắc.
Gợi ý trả lời:
– Biện pháp tu từ nhân hóa: “Ông mặt trời đủ đầy đến gay gắt.”
– Tác dụng:
- Biện pháp nhân hóa này tạo ra một hình ảnh thơ độc đáo và mới lạ. Thay vì miêu tả ánh nắng hoặc mặt trời chói chang như thường thấy, tác giả sử dụng hình ảnh “ông mặt trời đủ đầy”, mang lại ấn tượng mạnh mẽ về sự tràn ngập và đầy đặn của ánh nắng.
- Hình ảnh này đặc tả ánh nắng rực rỡ chiếu xuống cảnh vật, len lỏi qua từng khung cửa sổ. Ánh nắng mạnh mẽ và gay gắt làm cho mọi vật như bừng tỉnh, tỏa sáng dưới ánh sáng ấm áp của ngày mới. Ánh nắng chói chang dường như bao phủ khắp không gian, làm cho thời gian dường như trôi chậm lại.
- Hình ảnh này còn gợi lên một không khí tươi sáng, đầy năng lượng tích cực, tạo cảm giác mọi thứ đang ngập tràn sức sống.
Câu hỏi 9: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 82)
Em có nhận xét gì về cấu tứ, hình thức của dòng thơ? Văn bản có những cách kết hợp từ nào khác lạ? Hãy chỉ ra tác dụng của cách kết hợp ấy.
Gợi ý trả lời:
Cấu tứ và hình thức của dòng thơ:
- Thể loại: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.
- Bài thơ không sử dụng dấu câu giữa các dòng thơ, chỉ có một dấu chấm duy nhất ở cuối bài. Điều này thể hiện mạch cảm xúc dâng trào, liên tục và liền mạch trong tâm hồn của tác giả.
- Các chữ cái đầu dòng không viết hoa, và cấu trúc câu thơ, cách gieo vần không theo bất kỳ quy tắc hay trật tự cố định nào.
- Các câu thơ có độ dài ngắn khác nhau, không tuân theo số lượng câu từ nhất định.
Cách kết hợp từ khác lạ:
- Biểu hiện: “Ông mặt trời đủ đầy”, “đất mỡ màu ngủ lịm”, “xanh lên tin tưởng dưới bầu trời”,…
- Tác dụng: Sự kết hợp từ ngữ độc đáo và mới mẻ này đã tạo ra những hình ảnh thơ ấn tượng, thu hút người đọc bằng cách làm cho thiên nhiên trở nên tươi mới và sinh động. Qua đó, bức tranh thiên nhiên hiện lên rực rỡ, đầy sức sống, đồng thời phản ánh tâm hồn tươi trẻ, tràn đầy cảm xúc của tác giả.
Câu hỏi 10: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 82)
Bài thơ đem đến cho em những chiêm nghiệm nào về cuộc sống?
Gợi ý trả lời:
Bài thơ gợi lên cho em một nhận thức sâu sắc rằng cuộc sống là một hành trình đầy sự biến đổi, bất ngờ và đầy màu sắc. Mỗi khoảnh khắc đều mang trong mình những vẻ đẹp riêng biệt mà con người cần trân trọng và cảm nhận. Chúng ta nên tận hưởng từng giây phút trong cuộc đời, từ khu vườn thiên nhiên rực rỡ, những giọt sương đọng trên tổ chim, cánh hoa bay nhẹ trong làn gió, cho đến ánh nắng ấm áp của buổi chiều tà. Tất cả những điều ấy như vẽ nên một bức tranh sống động, phản ánh sự sinh sôi và tình yêu cuộc sống, đồng thời làm giàu thêm cho tâm hồn mỗi người.
Với những hướng dẫn soạn bài Tháng Tư Ngữ văn 12 tập 2 Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.