Hướng dẫn soạn bài Sự phát triển của từ vựng (tiếp theo) – Ngữ văn 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

I – Tạo Từ Ngữ Mới
Câu 1: (Trang 72, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trong thời gian gần đây, có một số từ ngữ mới được cấu tạo trên cơ sở các từ được nêu trong đề bài, cụ thể là:

Ngoài ra, còn có một số từ ngữ mới được cấu tạo trên cơ sở các từ được nêu trong đề bài, nhưng chưa được sử dụng phổ biến, chẳng hạn như:

Những từ ngữ mới được cấu tạo trên cơ sở các từ được nêu trong đề bài đã góp phần làm phong phú thêm vốn từ tiếng Việt, đáp ứng nhu cầu giao tiếp và trao đổi thông tin trong xã hội hiện đại.

Câu 2: (Trang 73, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trong tiếng Việt, mô hình X + tặc được sử dụng để tạo ra những từ ngữ chỉ các đối tượng, hành vi xâm phạm, phá hoại. Một số từ ngữ mới xuất hiện trong thời gian gần đây được cấu tạo theo mô hình này bao gồm:

Ngoài ra, còn có một số từ ngữ mới được cấu tạo theo mô hình này, nhưng chưa được sử dụng phổ biến, chẳng hạn như:

Những từ ngữ mới được cấu tạo theo mô hình X + tặc đã góp phần làm phong phú thêm vốn từ tiếng Việt, đáp ứng nhu cầu giao tiếp và trao đổi thông tin trong xã hội hiện đại.

II – Mượn Từ Ngữ Của Tiếng Nước Ngoài

Câu 1: (Trang 73, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trong đoạn trích “Thanh minh trong tiết tháng ba” của Nguyễn Du, có các từ Hán Việt sau:

Trong đoạn trích “Kẻ bạc mệnh này duyên phận hẩm hiu” của Nguyễn Dữ, có các từ Hán Việt sau:

Câu 2: (Trang 73, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
a, Bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong

Tiếng Việt dùng từ AIDS để chỉ bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong. Từ này là từ viết tắt của cụm từ tiếng Anh Acquired Immunodeficiency Syndrome, có nghĩa là Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải. Từ AIDS được đưa vào tiếng Việt từ những năm 1980, khi dịch AIDS bắt đầu bùng phát trên thế giới.

b, Nghiên cứu một cách có hệ thống những điều kiện để tiêu thụ hàng hóa, (chẳng hạn nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng…).

Tiếng Việt dùng từ nghiên cứu thị trường để chỉ việc nghiên cứu một cách có hệ thống những điều kiện để tiêu thụ hàng hóa, chẳng hạn nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng. Từ này được hình thành từ hai từ gốc Hán: nghiên cứu (tìm hiểu, khảo sát một cách tỉ mỉ, cẩn thận) và thị trường (nơi diễn ra quá trình mua bán, trao đổi hàng hóa).

Ngoài ra, tiếng Việt cũng có thể sử dụng từ khảo sát thị trường để chỉ hoạt động này. Từ này cũng được hình thành từ hai từ gốc Hán: khảo sát (tìm hiểu, xem xét một cách tỉ mỉ, cẩn thận) và thị trường.

Cả hai từ nghiên cứu thị trường và khảo sát thị trường đều được sử dụng phổ biến trong tiếng Việt hiện đại.

III – Luyện Tập
Câu 1: (Trang 74, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong

Để tạo ra những từ ngữ mới như kiểu X + tặc để chỉ bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong, chúng ta có thể sử dụng hai mô hình sau:

Ví dụ, mô hình học máy có thể tạo ra từ “miễn tử hoại” để chỉ bệnh mất khả năng miễn dịch của cơ thể và dẫn đến hoại tử các mô.

Nghiên cứu một cách có hệ thống những điều kiện để’ tiêu thụ hàng hóa, (chẳng hạn nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng…)

Để tạo ra những từ ngữ mới như kiểu X + tặc để chỉ nghiên cứu một cách có hệ thống những điều kiện để tiêu thụ hàng hóa, chúng ta có thể sử dụng hai mô hình sau:

Ví dụ, mô hình học máy có thể tạo ra từ “thị phẩm” để chỉ việc nghiên cứu thị trường một cách có hệ thống để tìm ra các sản phẩm phù hợp với nhu cầu của khách hàng.

Tất nhiên, đây chỉ là hai ví dụ cho thấy cách sử dụng các mô hình ngôn ngữ và học máy để tạo ra những từ ngữ mới. Trong thực tế, có thể có nhiều cách khác để tạo ra những từ ngữ mới như vậy.

Câu 2: (Trang 74, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
    – Từ ngữ: Văn hóa trà sữa
Nghĩa: Xã hội hóa việc thưởng thức trà sữa, trở thành một nét văn hóa đặc trưng của giới trẻ.
    – Từ ngữ: Công việc tay trái
Nghĩa: Công việc được làm thêm ngoài công việc chính, thường là các công việc tự do, linh hoạt.
    – Từ ngữ: Thái độ sống tích cực
Nghĩa: Lối sống lạc quan, yêu đời, luôn hướng tới những điều tốt đẹp.
    – Từ ngữ: Trí tuệ nhân tạo
Nghĩa: Trí tuệ được mô phỏng theo trí tuệ của con người, được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như máy tính, robot,…
    – Từ ngữ: Chuyển đổi số
Nghĩa: Sự thay đổi từ các hoạt động truyền thống sang các hoạt động sử dụng công nghệ số.
Những từ ngữ mới này được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như:

Câu 3: (Trang 74, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Từ mượn của tiếng Hán

Từ mượn của các ngôn ngữ châu Âu:

Cách phân biệt từ mượn của tiếng Hán và từ mượn của các ngôn ngữ châu Âu:

Tuy nhiên, cũng có một số từ mượn của tiếng Hán không có hậu tố, chẳng hạn như: ô tô, phê duyệt. Trong trường hợp này, chúng ta cần căn cứ vào nghĩa của từ để xác định nguồn gốc của chúng.

Câu 4: (Trang 74, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Những cách phát triển từ vựng

Từ vựng của một ngôn ngữ không ngừng phát triển, có thể do những nguyên nhân sau:

Từ vựng của một ngôn ngữ có thể không thay đổi được không?

Từ vựng của một ngôn ngữ không thể không thay đổi. Bởi vì, ngôn ngữ là một hệ thống sống, luôn vận động và phát triển. Sự phát triển của khoa học, công nghệ, xu hướng xã hội, sự tiếp xúc giữa các ngôn ngữ đều là những yếu tố tác động đến sự phát triển của từ vựng.

Tuy nhiên, tốc độ phát triển của từ vựng có thể thay đổi tùy theo từng thời kỳ, từng hoàn cảnh cụ thể. Trong những thời kỳ phát triển mạnh mẽ về khoa học, công nghệ, xã hội thì từ vựng cũng phát triển nhanh chóng. Ngược lại, trong những thời kỳ ổn định thì từ vựng có thể phát triển chậm hơn.

Dù tốc độ phát triển như thế nào thì từ vựng của một ngôn ngữ cũng không thể dừng lại. Bởi vì, ngôn ngữ là một công cụ quan trọng để con người giao tiếp, trao đổi thông tin. Sự phát triển của từ vựng giúp con người có thể diễn đạt những khái niệm, hiện tượng mới một cách chính xác và hiệu quả hơn.

    Với những hướng dẫn soạn bài Sự phát triển của từ vựng (tiếp theo) – Ngữ văn 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.