Hướng dẫn soạn bài Phụ nữ và việc bảo vệ môi trường – Cánh diều lớp 12 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Chuẩn bị
Yêu cầu: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 91)
- Đọc văn bản Phụ nữ và việc bảo vệ môi trường – một bài phỏng vấn của Judithe Bizot với bà Vandana Shiva; tìm hiểu thêm về bà Vandana Shiva từ các nguồn thông tin khác.
- Trong số những phụ nữ làm nghiên cứu khoa học hoặc hoạt động chính trị mà em biết, em ấn tượng nhất với ai? Hãy chia sẻ một số thông tin về người đó.
Gợi ý trả lời:
Vandana Shiva:
- Bà Vandana Shiva là một nhà vật lý học, nhà hoạt động môi trường, và là người ủng hộ chủ quyền lương thực nổi tiếng người Ấn Độ. Bà còn là tác giả viết về vấn đề toàn cầu hóa và các biến đổi liên quan.
- Bà là thành viên quan trọng của Diễn đàn Thế giới về Toàn cầu hóa và đóng vai trò chủ chốt trong phong trào liên kết toàn cầu, thúc đẩy những thay đổi tích cực trong xã hội và môi trường.
- Bà được sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu thiên nhiên, với cha là người bảo vệ rừng và mẹ là nông dân. Từ nhỏ, bà đã được nuôi dưỡng trong môi trường tôn trọng và yêu quý thiên nhiên.
Nhân vật ấn tượng nhất: Ada Lovelace
- Ada Lovelace (1815-1852) là một nhà toán học người Anh, được biết đến như là lập trình viên máy tính đầu tiên trên thế giới. Bà đã thực hiện những phân tích chi tiết về máy phân tích của Charles Babbage, một thiết bị tính toán sơ khai. Các ghi chép của bà về máy phân tích được coi là những thuật toán đầu tiên.
- Thành tựu của bà đã truyền cảm hứng cho Alan Turing, một trong những cha đẻ của khoa học máy tính hiện đại. Đặc biệt, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã phát triển một ngôn ngữ lập trình và đặt theo tên bà, tôn vinh những đóng góp vĩ đại của bà cho ngành công nghệ.
Đọc hiểu
Văn bản tập trung vào hai vấn đề chính: vai trò của phụ nữ và bảo vệ môi trường. Nó làm rõ giá trị của phụ nữ trong việc bảo vệ môi trường và lý do tại sao điều này lại quan trọng. Bảo vệ môi trường và tôn trọng phụ nữ được coi là những yếu tố thiết yếu để xây dựng một cuộc sống bền vững.
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 91)
Lời bài ca của phong trào Chíp-kô nhấn mạnh điều gì?
Gợi ý trả lời:
Lời bài ca của phong trào Chíp-kô nhấn mạnh tầm quan trọng và giá trị của thiên nhiên đối với cuộc sống con người. Nó ca ngợi vai trò thiết yếu của cây cối và rừng rậm, không chỉ về mặt vật chất mà còn về mặt tinh thần, trong việc duy trì sự sống và sự hài hòa trong xã hội.
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 92)
Có thể coi đoạn dẫn dắt này là sa pô không?
Gợi ý trả lời:
Sa pô là phần mở đầu của một bài viết nhằm dẫn dắt người đọc vào chủ đề chính và tạo sự hấp dẫn. Đoạn dẫn dắt này có thể được coi là sa pô vì nó cung cấp cái nhìn tổng quan về nội dung chính của văn bản và tạo sự hứng thú, khuyến khích người đọc tiếp tục khám phá.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 92)
Ban đầu, bà Van-đa-na Xi-va theo học những ngành nào?
Gợi ý trả lời:
Bà Van-đa-na Xi-va bắt đầu học môn Vật lý và có cơ hội nghiên cứu về Sinh học và Hóa học.
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 93)
Lời khuyên của người chị chứa đựng thông điệp gì?
Gợi ý trả lời:
Lời khuyên của người chị nhấn mạnh sự nguy hiểm của lò phản ứng hạt nhân, không chỉ ảnh hưởng đến hiện tại mà còn có tác động lâu dài đến thế hệ tương lai, gây ra những vấn đề nghiêm trọng như “những đứa con dị dạng”.
Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 93)
Van-đa-na Xi-va thay đổi hướng nghiên cứu như thế nào?
Gợi ý trả lời:
Nhận thấy việc nghiên cứu thuyết lượng tử không còn phù hợp với lĩnh vực của mình, bà Van-đa-na Xi-va đã chuyển hướng nghiên cứu sang chính sách khoa học và công nghệ của Ấn Độ, nhằm tạo ra ảnh hưởng tích cực cho đất nước của bà.
Câu hỏi 6: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 93)
Vì sao Van-đa-na Xi-va phản ứng với việc tàn phá rừng?
Gợi ý trả lời:
Bà phản ứng mạnh mẽ với việc tàn phá rừng vì bản thân bà có mối liên hệ sâu sắc với những cánh rừng Hi-ma-lay-a, nơi đã cung cấp cho bà cả bản sắc và ý thức về sự tồn tại của mình.
Câu hỏi 7: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 94)
Phong trào Chíp-kô có tác động gì tới Van-đa-na?
Gợi ý trả lời:
Phong trào Chíp-kô đã giúp bà Van-đa-na Xi-va hiểu sâu hơn về sinh thái học và mở rộng quan điểm của bà về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Nó đã ảnh hưởng lớn đến lý thuyết của bà, tập trung vào sự kết nối giữa thiên nhiên và quyền của phụ nữ.
Câu hỏi 8: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 94)
Chú ý sự lí giải về tầm quan trọng của phụ nữ.
Gợi ý trả lời:
Tác giả đưa ra một chuỗi câu hỏi tu từ để làm nổi bật tầm quan trọng của phụ nữ, đồng thời tạo ấn tượng sâu sắc với người đọc. Lí giải cho thấy phụ nữ có khả năng đặc biệt trong việc cảm nhận và nhạy bén trước các nguy cơ, góp phần bảo vệ và duy trì sự sống.
Câu hỏi 9: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 94)
Câu “ta chớ gạt họ ra ngoài” nói lên điều gì?
Gợi ý trả lời:
Câu “ta chớ gạt họ ra ngoài” nhấn mạnh rằng phụ nữ thường bị coi nhẹ và gạt ra ngoài các vấn đề lớn về môi trường và xã hội. Điều này phản ánh sự thiếu công nhận vai trò và đóng góp quan trọng của phụ nữ trong các vấn đề xã hội và môi trường.
Câu hỏi 10: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 95)
Thái độ của Van-đa-na Xi-va đối với nền văn minh lâu bền là gì?
Gợi ý trả lời:
Bà Van-đa-na Xi-va rất trân trọng nền văn minh lâu bền, xem nó như một biểu hiện của sự tái tạo và hàn gắn. Bà đánh giá cao khả năng của nền văn minh này trong việc cung cấp, xây dựng và sáng tạo, cho thấy sự hòa hợp và bền vững trong phát triển xã hội.
Câu hỏi 11: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 95)
Van-đa-na Xi-va tán thành và phản đối điều gì ở lao động phụ nữ?
Gợi ý trả lời:
- Tán thành: Bà ủng hộ việc công nhận lao động của phụ nữ, nhấn mạnh rằng dù theo tiêu chuẩn nào, phụ nữ vẫn là động lực chính thúc đẩy hoạt động xã hội và nền kinh tế.
- Phản đối: Bà phản đối quan niệm cho rằng phụ nữ không làm việc nếu họ ở nhà, đồng thời bác bỏ việc coi thường công lao của họ trong việc tạo ra của cải.
Câu hỏi 12: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 96)
Van-đa-na Xi-va phê phán chế độ phụ hệ hiện đại như thế nào?
Gợi ý trả lời:
Bà chỉ trích chế độ phụ hệ hiện đại vì nó làm suy giảm và xóa bỏ yếu tố nữ trong xã hội, dẫn đến việc tiêu diệt một phần thiết yếu của nhân loại.
Câu hỏi 13: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 96)
Van-đa-na Xi-va mong đợi giải pháp nào?
Gợi ý trả lời:
Bà mong rằng đàn ông sẽ nhận thức được sự thiếu hụt của họ và công nhận giá trị của yếu tố nữ như một phần quan trọng của tri thức và phát triển.
Câu hỏi 14: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 96)
Câu văn nào thể hiện sự đề cao phụ nữ trong đoạn này?
Gợi ý trả lời:
Câu văn “Phụ nữ có trong mình một sức kháng cự không gì lay chuyển nổi, khiến họ tin tưởng vào hiểu biết của họ, tin vào bản thân họ và không cảm thấy thua kém” thể hiện sự đề cao khả năng và sức mạnh nội tại của phụ nữ.
Câu hỏi 15: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 96)
Em hiểu “điều chủ yếu” ở đoạn này là gì?
Gợi ý trả lời:
“Điều chủ yếu” ở đoạn này là nhận thức rằng một sự lựa chọn chỉ thực sự có giá trị khi chúng ta biết phân biệt và duy trì khả năng đánh giá đúng đắn, tránh việc lựa chọn không phải là sự lựa chọn thực sự.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 97)
Chỉ ra sự phù hợp của nội dung văn bản với nhan đề. Theo em, có thể đặt nhan đề nào khác cho văn bản? Lí giải vì sao em lại chọn cách đặt nhan đề như vậy.
Gợi ý trả lời:
- Văn bản tập trung vào hai chủ đề chính: vai trò của phụ nữ và việc bảo vệ môi trường. Nó làm nổi bật giá trị của phụ nữ trong việc bảo vệ môi trường và giải thích các lý do liên quan. Vì vậy, nhan đề “Phụ nữ và việc bảo vệ môi trường” rất phù hợp, phản ánh chính xác nội dung của văn bản.
- Một số nhan đề khác có thể là: “Vai trò của phụ nữ trong bảo vệ môi trường” hoặc “Phụ nữ và bảo vệ môi trường: Một mối liên hệ quan trọng”.
- Em chọn những nhan đề này vì chúng làm rõ hơn về nội dung chính của văn bản, nhấn mạnh mối quan hệ giữa phụ nữ và công tác bảo vệ môi trường, từ đó giúp người đọc dễ dàng nhận diện được ý tưởng chủ đạo của văn bản.
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 97)
Trong văn bản, các câu hỏi của Giu-đi Bi-dô xoay quanh những vấn đề gì? Những vấn đề ấy có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội hiện nay?
Gợi ý trả lời:
Các câu hỏi của Giu-đi Bi-dô tập trung vào hai chủ đề chính: vai trò của phụ nữ và vấn đề bảo vệ môi trường. Những vấn đề này đặc biệt quan trọng trong xã hội hiện đại, khi mà sự chú trọng đến việc bảo vệ môi trường và bình đẳng giới ngày càng trở nên cấp thiết. Việc giải quyết những vấn đề này không chỉ giúp bảo vệ hành tinh mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững và công bằng xã hội.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 97)
Các câu trả lời của Van-đa-na Xi-va cho thấy bà có những hiểu biết và tư tưởng gì?
Gợi ý trả lời:
Các câu trả lời của Van-đa-na Xi-va phản ánh sự am hiểu sâu rộng của bà về môi trường và tầm quan trọng của việc bảo vệ nó. Bà không chỉ thể hiện kiến thức phong phú về các vấn đề môi trường mà còn trình bày rõ ràng về các nguyên nhân và giải pháp để bảo vệ môi trường. Điều này cho thấy bà có tư tưởng sâu sắc và cam kết mạnh mẽ trong việc nâng cao nhận thức và hành động bảo vệ môi trường.
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 97)
Van-đa-na Xi-va đã chỉ ra phụ nữ có thể làm những gì để bảo vệ môi trường? Những việc làm ấy cho thấy phụ nữ có vai trò gì? Bà thể hiện tình cảm, tư tưởng gì đối với phụ nữ?
Gợi ý trả lời:
- Van-đa-na Xi-va chỉ ra rằng phụ nữ có thể bảo vệ môi trường bằng cách nhận biết và ứng phó với các vấn đề như nạn phá rừng, ví dụ như khi các con suối ở Himalaya khô cạn, phụ nữ có thể liên kết tình trạng này với việc tàn phá rừng và tìm giải pháp khắc phục.
- Phụ nữ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, vì họ thường có cảm nhận nhạy bén về sự sống và những mối nguy hại đối với môi trường.
- Thông qua các quan điểm của mình, Van-đa-na Xi-va thể hiện sự kính trọng và đánh giá cao vai trò của phụ nữ. Bà nhận thấy phụ nữ không chỉ là động lực chính cho sự hoạt động của xã hội mà còn mang lại sự thay đổi tích cực trong việc bảo vệ môi trường. Bà nhấn mạnh rằng phụ nữ có nhiệm vụ quan trọng và cao cả trong việc duy trì và cải thiện chất lượng cuộc sống và môi trường.
Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 97)
Em nhận xét như thế nào về nội dung những câu trả lời của Van-đa-na Xi-va đối với câu hỏi của Giu-đi Bi-dô? Em thích nhất điều gì trong những câu trả lời ấy? Vì sao?
Gợi ý trả lời:
- Van-đa-na Xi-va trả lời rất trực tiếp và chính xác các câu hỏi của Giu-đi Bi-dô. Bà không vòng vo hay dài dòng mà cung cấp những câu trả lời rõ ràng, kèm theo dẫn chứng cụ thể và kiến thức đã được bà tích lũy. Điều này giúp các câu trả lời của bà trở nên dễ hiểu và sinh động hơn.
- Điều em thích nhất trong các câu trả lời của bà là cách bà thể hiện những giá trị sâu sắc mà bà đã thu được từ hành trình khám phá thiên nhiên và nghiên cứu về phụ nữ. Những câu trả lời của bà không chỉ cung cấp thông tin mà còn phản ánh niềm đam mê và sự tận tâm trong việc tìm hiểu và bảo vệ môi trường, cùng với những quan điểm quý giá về vai trò của phụ nữ.
Câu hỏi 6: (SGK Ngữ văn 12 Tập 2 – Trang 97)
Văn bản giúp em có những hiểu biết gì về bình đẳng giới? Theo em, hiện tượng phân biệt đối xử với phụ nữ hiện nay có còn phổ biến không? Hãy nêu một số lí lẽ và bằng chứng.
Gợi ý trả lời:
- Văn bản đã mở rộng hiểu biết của em về bình đẳng giới, đặc biệt là mối quan hệ giữa phụ nữ và môi trường. Nó làm nổi bật vai trò quan trọng của phụ nữ trong việc bảo vệ thiên nhiên và chỉ ra những bất công của chế độ phụ hệ hiện đại đối với phụ nữ.
- Theo em, phân biệt đối xử với phụ nữ vẫn là vấn đề phổ biến trong xã hội hiện nay. Trong lĩnh vực chính trị, phụ nữ thường chiếm ít vị trí lãnh đạo và quyền lực. Ví dụ, trong nhiệm kỳ 2021–2026, chỉ có hai nữ chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh (Bắc Ninh và Bình Phước). Trong lĩnh vực kinh tế, nhiều công ty có xu hướng ưu tiên tuyển dụng nam giới hoặc phụ nữ chưa có kế hoạch sinh đẻ trong 3-5 năm. Về văn hóa, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh còn tồn tại, mặc dù công nghệ hiện nay có thể xác định giới tính của thai nhi. Mặc dù vậy, tình trạng này đang dần được cải thiện nhờ các chính sách giáo dục và sự thay đổi trong quan điểm xã hội.
Với những hướng dẫn soạn bài Phụ nữ và việc bảo vệ môi trường – Cánh diều lớp 12 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.