Hướng dẫn soạn bài Lơ Xít – Sách Kết nối tri thức lớp 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc
Câu hỏi: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 123)
Trong mỗi con người đều có hai mặt cảm xúc và lí trí, đôi khi, hai mặt này có thể xung đột dữ dội. Hãy kể lại một trải nghiệm cá nhân khi em kiềm chế cảm xúc và dùng lí trí để quyết định hành động của mình.
Gợi ý trả lời:
Một lần, em và bạn thân xảy ra hiểu lầm lớn dẫn đến tranh cãi gay gắt. Em cảm thấy rất giận dữ và tổn thương vì những lời nói của bạn. Ban đầu, em muốn đáp trả ngay lập tức để bảo vệ bản thân. Nhưng sau khi bình tĩnh lại, em nhận ra rằng phản ứng theo cảm xúc sẽ chỉ làm mọi chuyện tồi tệ hơn. Em quyết định lắng nghe lí trí, chọn cách trò chuyện thẳng thắn và bình tĩnh với bạn để giải quyết vấn đề. Kết quả là chúng em đã hiểu nhau hơn và hàn gắn mối quan hệ. Trải nghiệm này giúp em nhận ra rằng kiềm chế cảm xúc và sử dụng lí trí trong những tình huống xung đột là cách tốt nhất để đạt được kết quả tích cực.
Trong khi đọc
1. Theo dõi: Việc Rô-đri-gơ muốn được chết.
Rô-đri-gơ muốn được chết: “Nhìn ta chết và mối thù em rửa sạch!”
2. Chú ý: Nỗi đau của Si-men.
Nỗi đau của Si-men:
- “Ôi đau đớn!”
- “Em chết mất!”
- “Chàng đi đi! Để em từ biệt cõi đời!”
3. Chú ý: Sự phân vân của Rô-đri-gơ.
Sự phân vân của Rô-đri-gơ: “Mà ta vẫn phân vân nên rửa hận hay thôi!”
4. Theo dõi: Si-men đánh giá hành động của Rô-đri-gơ.
Si-men đánh giá hành động của Rô-đri-gơ:
- “Em không thể trách chàng đã tránh điều đê tiện.”
- “Dù cay đắng trăm ngàn, giày vò, đau đớn.”
- “Chẳng buộc tội chàng đã tránh điều đê tiện…”
- “Em biết: danh dự đòi hỏi gì sau điều sỉ nhục lớn kia…”
5. Theo dõi: Si-men làm gì để xứng đáng với người mình yêu?
Hành động của Si-men:
- “Giết cha em, chàng chứng tỏ cùng em xứng đáng.”
- “Để xứng chàng, em cũng phải đòi chàng thế mạng.”
Sau khi đọc
Nội dung chính: Văn bản thể hiện sâu sắc quan niệm về danh dự và nghĩa vụ của con người trong thế kỷ XVII, cùng với sự giằng xé nội tâm của hai nhân vật chính, Rô-đri-gơ và Si-men, giữa danh dự gia tộc và tình yêu đôi lứa.
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 127)
Vì sao Rô-đri-gơ đến gặp Si-men sau khi đã giết cha của nàng?
Gợi ý trả lời:
Rô-đri-gơ đến gặp Si-men để chịu trách nhiệm về hành động của mình, đồng thời muốn Si-men có cơ hội báo thù cho cha nàng bằng cách giết chàng.
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 127)
Rô-đri-gơ đánh giá như thế nào về việc chàng giết cha của Si-men? Vì sao chàng không “Nghe tiếng gọi con tim và làm theo lệnh nó”?
Gợi ý trả lời:
Rô-đri-gơ đánh giá về việc chàng giết cha của Si-men: Chàng không hối hận về việc mình đã làm.
Lý do chàng không “nghe tiếng gọi con tim và làm theo lệnh nó”:
- Chàng không muốn van xin Si-men tha thứ.
- Chàng biết rằng đối với Si-men, việc giết cha là một điều không thể chấp nhận và cần được báo thù. Đồng thời, hành động này cũng bảo vệ danh dự của gia tộc.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 127)
Chỉ ra diễn biến tâm trạng của Si-men trong đoạn trích.
Gợi ý trả lời:
Diễn biến tâm trạng của Si-men rất phức tạp, nàng trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau như bàng hoàng, sững sờ, buồn bã, thất vọng, căm hận và dằn vặt.
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 127)
Phân tích sự giằng xé nội tâm của hai nhân vật. Từ đó, hãy chỉ ra xung đột chính của vở kịch được thể hiện trong đoạn trích.
Gợi ý trả lời:
Rô-đri-gơ và Si-men đều phải đối mặt với những xung đột nội tâm gay gắt trong đoạn trích này.
- Rô-đri-gơ: Chàng đứng trước sự lựa chọn khó khăn giữa tình yêu và danh dự gia đình. Nội tâm của Rô-đri-gơ giằng xé giữa tiếng gọi của tình yêu và nghĩa vụ bảo vệ danh dự. Chàng vừa bày tỏ tình yêu mãnh liệt, mong muốn được chết dưới tay người mình yêu, vừa khẳng định quyết định đấu kiếm của mình là đúng. Trước đoạn trích này, ở Hồi I, Lớp VI, Rô-đri-gơ đã có đoạn độc thoại diễn tả những giằng xé nội tâm trước khi quyết định thách đấu với cha của Si-men để bảo toàn danh dự gia đình: “Hận lòng đôi ngả đấu tranh, nửa là danh dự, nửa tình khó theo; não nề đứng giữ hai đường, sống đời ô nhục? Phũ phàng tơ duyên”. Có lúc chàng đã định tìm đến cái chết để chấm dứt mọi đau khổ.
- Si-men: Nàng không trách cứ Rô-đri-gơ vì hiểu rằng hành động của chàng nhằm bảo vệ danh dự và xứng đáng với tình yêu của nàng. Tuy nhiên, Si-men cũng phải đối mặt với nỗi đau mất cha và nhận thức rằng: “Để xứng chàng, em cũng phải đòi chàng thế mạng”. Nàng bày tỏ tình yêu sâu đậm với Rô-đri-gơ qua những lời nói: “Nếu phụ thân em chết vì điều bất hạnh khác, em đã thấy nơi chàng niềm an ủi lòng duy nhất, và giữa đau thương đôi cảm giác êm đềm, được ngón tay chàng lau nước mắt cho em”.
=> Xung đột chính của vở kịch: Xung đột nội tâm giữa tình yêu và danh dự, giữa tình cảm cá nhân và nghĩa vụ đối với gia đình.
Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 127)
Nêu nhận xét của em về phẩm chất của nhân vật Rô-đri-gơ và Si-men được thể hiện trong đoạn trích.
Gợi ý trả lời:
- Nhân vật Rô-đri-gơ: Anh là một người anh hùng dũng cảm, trung thực và đầy quả cảm. Rô-đri-gơ luôn có ý thức sâu sắc về danh dự và phẩm chất của mình, sẵn sàng đối mặt với hậu quả từ hành động của mình.
- Nhân vật Si-men: Nàng rất yêu Rô-đri-gơ và sẵn sàng hy sinh mạng sống vì chàng. Tuy nhiên, Si-men cũng rất rõ ràng và công bằng khi xử lý mối quan hệ giữa tình yêu và nghĩa vụ gia đình.
Câu hỏi 6: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 127)
Hành động của các nhân vật trong vở kịch thể hiện quan niệm về danh dự, nghĩa vụ của con người ở thế kỉ XVII. Theo em, cách giải quyết xung đột trong vở kịch có còn phù hợp với thời đại ngày nay không? Vì sao?
Gợi ý trả lời:
Cách giải quyết xung đột trong vở kịch không còn phù hợp với thời đại ngày nay. Bởi vì:
- Giết nhau để giải quyết mâu thuẫn sẽ gây ra hỗn loạn và mất trật tự xã hội.
- Hiện nay, mọi xung đột và mâu thuẫn cần được giải quyết thông qua pháp luật và quy định của nhà nước để đảm bảo công bằng và trật tự.
Viết kết nối với đọc
Câu hỏi: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 127)
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích một chi tiết mà em thích trong đoạn trích vở kịch Lơ Xít.
Gợi ý trả lời:
Trong vở kịch “Lơ-Xít”, chi tiết làm em ấn tượng nhất là khi Rô-đri-gơ quyết định đối diện với Si-men sau khi thú nhận đã giết cha nàng. Hành động này thể hiện rõ sự can đảm và tinh thần trách nhiệm của Rô-đri-gơ. Anh biết rằng việc gặp Si-men sẽ mang đến cho nàng nỗi đau khôn nguôi, nhưng anh không trốn tránh mà chọn cách đối mặt trực tiếp. Rô-đri-gơ chấp nhận mọi hậu quả từ hành động của mình, dù đó là sự căm phẫn và hình phạt từ Si-men. Chính sự dũng cảm này đã khẳng định Rô-đri-gơ là một con người đáng kính trọng, người sẵn sàng chịu trách nhiệm cho những lỗi lầm của mình. Hành động của anh cũng là một bài học quý giá về lòng dũng cảm và tính trách nhiệm, nhắc nhở chúng ta luôn phải đối diện với hậu quả do mình gây ra và tìm cách khắc phục nó.
Với những hướng dẫn soạn bài Lơ Xít – Sách Kết nối tri thức lớp 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.