Hướng dẫn soạn bài Củng cố, mở rộng trang 85 Ngữ văn 9 tập 2 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 85)
Hãy lập bảng vào vở để hệ thống hóa kiến thức về hai văn bản nghị luận: “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình” và “Biến đổi khí hậu – mối đe dọa sự tồn vong của hành tinh chúng ta”. Bảng cần có các cột để ghi các thông tin sau: vấn đề được bàn luận, các luận điểm chính, lý lẽ, bằng chứng.
Gợi ý trả lời:
| Vấn đề | Đấu tranh cho một thế giới hòa bình | Biến đổi khí hậu – mối đe dọa sự tồn vong của hành tinh chúng ta |
| Vấn đề được bàn luận | – Luận đề: Chống chiến tranh hạt nhân và kêu gọi phòng ngừa hiểm họa. | – Luận đề: Biến đổi khí hậu đang diễn ra nghiêm trọng và đe dọa sự tồn vong của nhân loại. |
| Các luận điểm chính | – Luận điểm 1: Nguy cơ từ cuộc đua vũ khí hạt nhân trong bối cảnh hiện tại. – Luận điểm 2: Cuộc đua vũ trang là lạc hậu, đi ngược lại sự tiến bộ xã hội. – Luận điểm 3: Đấu tranh chống chiến tranh hạt nhân, bảo vệ hòa bình là nhiệm vụ cấp thiết của toàn nhân loại. | – Luận điểm 1: Các biểu hiện và hậu quả cụ thể của biến đổi khí hậu. – Luận điểm 2: Cần có các giải pháp để ứng phó với biến đổi khí hậu. – Luận điểm 3: Trách nhiệm lớn lao của các quốc gia đối với vấn đề biến đổi khí hậu. – Luận điểm 4: Mọi người cần hành động ngay lập tức để đối phó với tình trạng này. |
| Lý lẽ, bằng chứng | – Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa toàn bộ loài người và sự sống trên Trái Đất. – Kho vũ khí hạt nhân hiện tại có khả năng hủy diệt không chỉ Trái Đất mà cả hệ Mặt Trời. – Cuộc đua vũ trang làm giảm khả năng cải thiện đời sống của hàng tỷ người. – Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lý trí và tiến hóa của loài người, cũng như lý trí của tự nhiên. – Vì vậy, việc đấu tranh cho hòa bình và xóa bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân là nhiệm vụ cấp bách của toàn nhân loại. | – Chúng ta đang đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng đến sự tồn vong của hành tinh. – Dù vấn đề này đã được nêu ra nhiều lần, lãnh đạo vẫn chưa chú trọng. – Hậu quả của biến đổi khí hậu đang gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống. – Cần chuyển sang sử dụng năng lượng sạch. – Các nhà lãnh đạo cần thể hiện sự quan tâm thực sự và hành động ngay lập tức. |
Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 86)
Trình bày ý kiến của em về đề tài: “Chỉ có con người mới cứu được Trái Đất”. Hãy lập dàn ý, viết phần Mở bài và đoạn đầu của Thân bài.
Gợi ý trả lời:
Lập dàn ý:
I. Mở bài:
- Giới thiệu khái quát về hiện tượng biến đổi khí hậu và tác động tiêu cực của nó đối với hành tinh của chúng ta.
- Đưa ra quan điểm chính: “Chỉ có con người mới có thể cứu vãn Trái Đất”.
II. Thân bài:
*Nguyên nhân con người góp phần vào sự suy thoái của Trái Đất:
- Hoạt động công nghiệp: Việc phát triển công nghiệp với quy mô lớn, khai thác tài nguyên thiên nhiên không bền vững dẫn đến ô nhiễm và suy giảm tài nguyên.
- Sử dụng nhiên liệu hóa thạch: Sự phụ thuộc vào dầu mỏ, than đá, và khí đốt đã làm gia tăng khí thải nhà kính, gây ra hiệu ứng nhà kính và biến đổi khí hậu.
- Phá rừng và mất đa dạng sinh học: Việc chặt phá rừng để phát triển đô thị và nông nghiệp đã làm mất đi môi trường sống của nhiều loài động thực vật và làm gia tăng tình trạng xói mòn đất.
*Con người có khả năng khôi phục và bảo vệ Trái Đất:
- Nâng cao nhận thức và giáo dục: Tăng cường nhận thức cộng đồng về biến đổi khí hậu và những biện pháp cần thiết để ứng phó.
- Chuyển đổi sang năng lượng tái tạo: Khuyến khích sử dụng năng lượng mặt trời, gió, và các nguồn năng lượng sạch khác để giảm thiểu lượng khí thải.
- Bảo vệ môi trường: Thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường như trồng cây xanh, giảm rác thải và tái chế.
- Phát triển công nghệ và khoa học: Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ mới để tìm ra các giải pháp bền vững cho các vấn đề môi trường.
- Quản lý tài nguyên thiên nhiên: Lên kế hoạch khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lý và bền vững.
- Ký kết hiệp định quốc tế: Tham gia và tuân thủ các hiệp định quốc tế về bảo vệ môi trường.
- Hợp tác quốc tế: Thúc đẩy sự hợp tác giữa các quốc gia trong việc đối phó với biến đổi khí hậu và bảo vệ hành tinh.
III. Kết bài:
- Nhấn mạnh quan điểm rằng chính con người, thông qua hành động và sự hợp tác, là chìa khóa để cứu vãn Trái Đất.
- Kêu gọi sự đồng lòng và nỗ lực từ tất cả mọi người nhằm bảo vệ hành tinh cho các thế hệ tương lai.
Mở bài:
Trong bối cảnh hiện tại, sự phát triển nhanh chóng của nền văn minh nhân loại không chỉ mang lại nhiều tiến bộ mà còn kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng cho môi trường tự nhiên. Những hoạt động công nghiệp, sự khai thác tài nguyên thiên nhiên không kiểm soát, cùng với việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch đã gây ra tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu, tạo nên một cuộc khủng hoảng môi trường đang lan rộng. Biến đổi khí hậu không còn là một vấn đề chỉ của riêng quốc gia hay khu vực nào mà đã trở thành mối lo ngại chung của toàn thế giới, đặt ra những thách thức lớn đối với nhân loại. Trong khi con người là nguyên nhân chính của tình trạng này, chính chúng ta cũng chính là những người có khả năng và trách nhiệm lớn nhất để cứu vãn Trái Đất.
Đoạn đầu thân bài:
Những hoạt động của con người đã góp phần chính yếu vào sự xuất hiện và gia tăng của biến đổi khí hậu. Sự phát triển không ngừng của ngành công nghiệp, cùng với việc khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi, đã dẫn đến việc gia tăng khí thải nhà kính và hiện tượng nóng lên toàn cầu. Bên cạnh đó, việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch không chỉ làm trầm trọng thêm hiệu ứng nhà kính mà còn làm mất cân bằng hệ sinh thái. Hơn nữa, việc phá rừng và tàn phá môi trường sống đã góp phần làm gia tăng sự nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, đẩy hành tinh chúng ta vào tình trạng khẩn cấp.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 86)
Dựa vào dàn ý của bài viết ở câu 2 để lập dàn ý cho bài thuyết trình; dựa vào dàn ý đó để tập trình bày bài nói.
Gợi ý trả lời:
Dàn ý cho bài thuyết trình:
I. Mở đầu:
- Chào hỏi: Kính chào các thầy cô giáo và các bạn học sinh.
- Giới thiệu bản thân: Tôi xin tự giới thiệu, tôi là…
- Giới thiệu chủ đề: Hôm nay, tôi xin phép được trình bày về một chủ đề rất quan trọng: “Chỉ có con người mới cứu được Trái Đất.”
II. Thân bài:
*Nêu thực trạng:
- Giới thiệu về biến đổi khí hậu: Hiện tượng biến đổi khí hậu đang ngày càng trở nên cấp bách và nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu rộng đến toàn cầu. Sự gia tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu dẫn đến nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt, và bão tố mạnh mẽ.
- Nêu quan điểm: Để giải quyết vấn đề này, chỉ có con người mới có khả năng và trách nhiệm thực hiện những biện pháp cứu vãn Trái Đất.
*Con người là nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu:
– Giải thích nguyên nhân:
- Hoạt động công nghiệp: Sự phát triển không ngừng của các nhà máy và ngành công nghiệp khai thác khoáng sản đã góp phần làm gia tăng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
- Sử dụng nhiên liệu hóa thạch: Việc tiêu thụ xăng, dầu và than đá dẫn đến phát thải khí CO2 và CH4, làm tăng hiệu ứng nhà kính.
- Khí thải nhà kính: Các khí như CO2 và CH4 từ các hoạt động sản xuất và giao thông góp phần làm nóng lên toàn cầu.
- Phá rừng: Việc chặt phá rừng không chỉ làm giảm lượng cây xanh hấp thụ CO2 mà còn làm suy giảm sự đa dạng sinh học và phá vỡ hệ sinh thái.
– Đưa ra dẫn chứng: Theo các báo cáo của Liên Hợp Quốc và các nghiên cứu từ các nhà khoa học hàng đầu, tình trạng biến đổi khí hậu đang ngày càng nghiêm trọng với những số liệu và dự đoán rõ ràng về tương lai.
*Con người có khả năng cứu lấy Trái Đất:
- Nâng cao nhận thức: Tuyên truyền và giáo dục về biến đổi khí hậu để tăng cường nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của vấn đề này.
- Sử dụng năng lượng tái tạo: Khuyến khích sử dụng năng lượng từ các nguồn tái tạo như năng lượng mặt trời, gió, và thủy điện.
- Tiết kiệm năng lượng: Đề xuất các hành động đơn giản như tắt đèn khi không sử dụng, sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng.
- Trồng cây xanh: Thực hiện các chương trình trồng cây xanh để bảo vệ môi trường và giảm lượng CO2 trong không khí.
- Phát triển khoa học kỹ thuật: Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các giải pháp công nghệ để ứng phó với biến đổi khí hậu.
- Ký kết các hiệp định quốc tế: Hỗ trợ các hiệp định toàn cầu về bảo vệ môi trường và khí hậu.
- Thúc đẩy hợp tác quốc tế: Tăng cường hợp tác quốc tế trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu.
- Giáo dục về bảo vệ môi trường: Tăng cường giáo dục về bảo vệ môi trường cho mọi người, từ học sinh đến người lớn.
III. Kết bài:
- Khẳng định lại quan điểm: Để cứu lấy Trái Đất, chúng ta cần phải hành động ngay và chỉ có con người mới có thể thực hiện điều đó.
- Gửi lời cảm ơn: Tôi xin cảm ơn các thầy cô giáo và các bạn học sinh đã lắng nghe phần trình bày của tôi.
Bài mẫu tham khảo:
Xin chào cô và các bạn, tôi là Nguyễn Văn A. Hôm nay, tôi xin trình bày về chủ đề: “Chỉ có con người mới cứu được Trái Đất”.
Ngày nay, khi cuộc sống của chúng ta ngày càng phát triển, chúng ta cũng nhận thấy rằng các hoạt động của con người đang ngày càng tác động sâu rộng đến môi trường tự nhiên và khí hậu toàn cầu. Biến đổi khí hậu đã trở thành một thách thức nghiêm trọng đối với toàn nhân loại. Mặc dù con người chính là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này, chúng ta cũng chính là những người có khả năng và trách nhiệm cao nhất để giải quyết vấn đề.
Hoạt động công nghiệp không ngừng gia tăng, việc khai thác tài nguyên thiên nhiên quá mức, và sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch đã dẫn đến việc phát thải khí nhà kính và gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu. Đồng thời, tình trạng phá rừng và sự suy thoái của hệ sinh thái cũng góp phần làm trầm trọng thêm tình hình biến đổi khí hậu.
Những tiến bộ trong khoa học và công nghệ tuy đã mang lại nhiều lợi ích cho nhân loại, nhưng đồng thời cũng tạo ra những vấn đề môi trường nghiêm trọng như ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước và tiếng ồn. Có thể thấy, chính con người đang vô tình thay đổi khí hậu mà không hề nhận thức được mức độ nghiêm trọng của nó.
Hàng năm, chúng ta chứng kiến nhiều cảnh báo từ các quốc gia về sự gia tăng dân số, dịch bệnh tràn lan và sự suy thoái môi trường. Những vấn đề này đều bắt nguồn từ ý thức của con người. Chúng ta đang lặng lẽ phá hủy môi trường sống của chính mình mà không có phương án giải quyết cụ thể.
Biến đổi khí hậu đã có những tác động lớn đến cuộc sống của chúng ta, với sự gia tăng của các hiện tượng thiên tai như bão lũ, sóng thần, động đất và phun trào núi lửa. Những hiện tượng này không chỉ gây ra đau thương và mất mát cho con người mà còn dẫn đến sự phát sinh của nhiều căn bệnh lạ do thời tiết thay đổi.
Để làm chậm lại quá trình biến đổi khí hậu, mỗi người chúng ta cần nâng cao ý thức bảo vệ Trái Đất và môi trường sống. Chúng ta cần hành động để giảm thiểu tổn hại cho hành tinh. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng cần thực hiện các biện pháp cứng rắn để xử lý nghiêm các hành vi phá rừng và xả thải gây ô nhiễm.
Biến đổi khí hậu không phải là vấn đề của riêng ai mà là của toàn xã hội và toàn thế giới. Chúng ta hãy cùng nhau chung tay bảo vệ môi trường và xây dựng một tương lai tươi đẹp cho thế hệ mai sau. Cảm ơn các thầy cô và các bạn đã lắng nghe.
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 86)
Tìm đọc hai văn bản nghị luận xã hội, ghi vắn tắt vào vở các thông tin: luận đề, các luận điểm chính, cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng, mối liên hệ giữa vấn đề nghị luận với đời sống.
Gợi ý trả lời:
| Văn bản | Bài toán dân số | Thông tin Ngày Trái Đất năm 2000 |
| Vấn đề được bàn luận | Gia tăng dân số toàn cầu | Tác hại của bao bì ni lông và giải pháp hạn chế sử dụng bao bì ni lông |
| Các luận điểm chính, lý lẽ, bằng chứng | – Vấn đề hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình + Đưa ra giả thuyết bài toán dân số. – Tốc độ gia tăng dân số + Căn cứ vào bài toán cổ. + Khả năng sinh sản của phụ nữ và tỷ lệ sinh cao ở các khu vực như Châu Á và Châu Phi. – Kêu gọi hạn chế tốc độ gia tăng dân số | – Thông báo về Ngày Trái Đất + Ngày 22 tháng 4 hằng năm được kỷ niệm là Ngày Trái Đất. + Sự tham gia của 141 quốc gia, trong đó có Việt Nam vào năm 2000. – Tác hại của bao bì ni lông + Gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. + Lẫn vào đất, cản trở sự sinh trưởng của cây trồng. + Gây ô nhiễm thực phẩm và dẫn đến các bệnh lý như tổn thương não và phổi. + Khí thải độc hại từ bao bì ni lông làm giảm khả năng miễn dịch, tăng nguy cơ ung thư và dị tật. – Giải pháp hạn chế bao bì ni lông + Các phương pháp như chôn lấp, đốt hoặc tái chế không triệt để. + Đề xuất thay đổi thói quen sử dụng, giặt bao bì để tái sử dụng. + Khuyến khích không sử dụng bao bì ni lông khi không cần thiết. |
| Lời kêu gọi | – Kêu gọi sự chú ý đối với vấn đề gia tăng dân số và các giải pháp có thể. | – Kêu gọi cộng đồng bảo vệ Trái Đất và giảm thiểu sử dụng bao bì ni lông để bảo vệ môi trường. – Thúc đẩy hành động cụ thể trong việc hạn chế bao bì ni lông trong đời sống hàng ngày. |
Hướng dẫn soạn bài Củng cố, mở rộng trang 85 Ngữ văn 9 tập 2 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.