Hướng dẫn soạn bài Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống – Ngữ văn 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

I – Đề bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

Đọc các đề bài sau và trả lời câu hỏi:

a, Các đề bài trên có điểm gì giống nhau ? Chỉ ra những điểm giống nhau đó.
Các đề bài trên đều có điểm giống nhau là đều yêu cầu người viết trình bày suy nghĩ, quan điểm của mình về một vấn đề xã hội. Cụ thể, các đề bài trên đều đề cập đến những vấn đề sau:

• Đề 1: Vấn đề học tập và nghị lực vươn lên của học sinh nghèo.
• Đề 2: Vấn nạn chất độc màu da cam và nỗi đau của các nạn nhân.
• Đề 3: Hiện tượng chơi game điện tử quá đà của giới trẻ và những tác hại của nó.
• Đề 4: Thân thế, cuộc đời và thái độ học tập của Nguyễn Hiền.

Những đề bài này đều có tính thời sự, mang tính xã hội, có ý nghĩa đối với cộng đồng. Để viết bài nghị luận xã hội về các đề bài này, người viết cần có sự hiểu biết về vấn đề được nêu ra, có quan điểm, lập luận chặt chẽ, thuyết phục.

b, Mỗi em tự nghĩ một đề bài tương tự.

Dưới đây là một số đề bài tương tự mà các em có thể tham khảo:

• Tình trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam và giải pháp khắc phục.
• Vấn nạn bạo lực học đường và những biện pháp ngăn chặn.
• Vị trí, vai trò của gia đình trong giáo dục con cái.
• Vai trò của thế hệ trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
• Ý nghĩa của việc học tập và rèn luyện.

II – Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

Mở bài

• Giới thiệu hiện tượng Phạm Văn Nghĩa:
  • Là học sinh lớp 7 trường Trung học cơ sở Bắc Sơn, quận Gò vấp, nhà ở Hóc Môn.
  • Thường ra đồng giúp mẹ trồng trọt, nuôi gà, nuôi heo, làm một cái tời để mẹ kéo nước đỡ mệt.
• Nêu sơ lược ý nghĩa của tấm gương Phạm Văn Nghĩa:
  • Là tấm gương sáng về lòng hiếu thảo, tinh thần trách nhiệm, ý chí vượt khó.
  • Là hình ảnh đẹp của học sinh Việt Nam.

Thân bài

• Phân tích ý nghĩa việc làm của Phạm Văn Nghĩa:
  • Việc ra đồng giúp mẹ trồng trọt:
    • Thể hiện lòng hiếu thảo, biết yêu thương, chăm sóc ông bà, cha mẹ.
    • Giúp đỡ gia đình, góp phần tăng thu nhập.
  • Việc nuôi gà, nuôi heo:
    • Thể hiện tinh thần trách nhiệm, biết giúp đỡ gia đình.
    • Giúp gia đình có thêm nguồn thu nhập.
  • Việc làm một cái tời để mẹ kéo nước đỡ mệt:
    • Thể hiện ý chí vượt khó, sáng tạo.
    • Giúp đỡ mẹ đỡ vất vả, tăng năng suất lao động.
• Đánh giá việc làm của Phạm Văn Nghĩa:
  • Là những việc làm có ý nghĩa, đáng quý, đáng trân trọng.
  • Thể hiện phẩm chất tốt đẹp của học sinh Việt Nam.
• Đánh giá ý nghĩa của việc phát động phong trào học tập Phạm Văn Nghĩa:
  • Nhằm tôn vinh, nhân rộng những tấm gương học sinh tiêu biểu.
  • Tạo động lực, khuyến khích các bạn học sinh noi theo.
  • Góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp.

Kết bài

• Khái quát ý nghĩa của tấm gương Phạm Văn Nghĩa:
  • Là tấm gương sáng cho các bạn học sinh học tập và noi theo.
  • Góp phần xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam giàu lòng hiếu thảo, tinh thần trách nhiệm, ý chí vượt khó.
• Rút ra bài học cho bản thân:
  • Học tập và rèn luyện theo tấm gương Phạm Văn Nghĩa.
  • Yêu thương, chăm sóc ông bà, cha mẹ.
  • Tích cực giúp đỡ gia đình và mọi người xung quanh.

Bài văn mẫu
Tấm gương Phạm Văn Nghĩa

Trong cuộc sống, có rất nhiều tấm gương sáng về lòng hiếu thảo, tinh thần trách nhiệm, ý chí vượt khó. Một trong những tấm gương tiêu biểu đó là Phạm Văn Nghĩa, học sinh lớp 7 trường Trung học cơ sở Bắc Sơn, quận Gò vấp, nhà ở Hóc Môn.

Phạm Văn Nghĩa là một cậu bé ngoan ngoãn, hiếu thảo. Mặc dù hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố mẹ phải đi làm xa, nhưng Nghĩa vẫn luôn cố gắng học tập và giúp đỡ gia đình. Mỗi ngày, sau giờ học, Nghĩa lại ra đồng giúp mẹ trồng trọt. Nghĩa rất chăm chỉ và khéo léo. Cậu biết cách trồng trọt, chăm sóc cây cối. Nhờ có sự giúp đỡ của Nghĩa, ruộng bắp nhà cậu năng suất cao hơn mọi năm. Ngoài ra, Nghĩa còn nuôi gà, nuôi heo để giúp đỡ gia đình. Cậu cũng tự tay làm một cái tời để mẹ kéo nước đỡ mệt.

Những việc làm của Phạm Văn Nghĩa thể hiện phẩm chất tốt đẹp của học sinh Việt Nam. Đó là lòng hiếu thảo, tinh thần trách nhiệm, ý chí vượt khó. Nghĩa là một tấm gương sáng cho các bạn học sinh học tập và noi theo.

Việc Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh phát động phong trào học tập Phạm Văn Nghĩa là một việc làm ý nghĩa. Phong trào này đã góp phần tôn vinh, nhân rộng những tấm gương học sinh tiêu biểu, tạo động lực, khuyến khích các bạn học sinh noi theo. Góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp.

Mỗi chúng ta cần học tập và rèn luyện theo tấm gương Phạm Văn Nghĩa. Hãy yêu thương, chăm sóc ông bà, cha mẹ, tích cực giúp đỡ gia đình và mọi người xung quanh. Đó là cách để chúng ta trở thành những người có ích cho xã hội.

III – Luyện Tập
Lập dàn bài cho đề 4, mục I ở trên.

Mở bài

• Giới thiệu về Nguyễn Hiền:
  • Là một chú tiểu nghèo, sống trong chùa.
  • Có ý chí học tập, vượt qua khó khăn.
• Nêu vấn đề cần nghị luận:
  • Tinh thần ham học và ý thức tự trọng của Nguyễn Hiền.

Thân bài

• Hoàn cảnh của Nguyễn Hiền
  • Nhà nghèo, cha mẹ mất sớm, phải sống trong chùa.
  • Không có sách vở, giấy mực, phải học chữ trên lá cây, que tre.
• Tinh thần ham học của Nguyễn Hiền
  • Ham học hỏi, hiếu học.
  • Tự giác học tập, không ngừng nỗ lực.
  • Có ý chí vươn lên, vượt qua khó khăn.
• Ý thức tự trọng của Nguyễn Hiền
  • Tự tin vào bản thân, không coi thường người khác.
  • Lòng tự trọng cao, không muốn thi cử bằng cách gian lận.

Kết bài

• Khẳng định lại giá trị của tinh thần ham học và ý thức tự trọng của Nguyễn Hiền.
• Rút ra bài học cho bản thân.
  – Học tập theo tấm gương của Nguyễn Hiền.

     – Tích cực học tập, rèn luyện, vượt qua khó khăn.

     – Có ý thức tự trọng, không coi thường người khác.

    Với những hướng dẫn soạn bài Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống – Ngữ văn 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.