Soạn bài Biến đổi khí hậu - mối đe dọa sự tồn vong của hành tinh chúng ta

Hướng dẫn soạn bài Biến đổi khí hậu – mối đe dọa sự tồn vong của hành tinh chúng ta Ngữ văn 9 tập 2 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.

Chuẩn bị đọc

Câu hỏi: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 72)

Biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng như thế nào đến lao động sản xuất và sinh hoạt của cư dân ở địa phương em? Tình hình có nghiêm trọng không? Em căn cứ vào đâu để đưa ra kết luận như vậy?

Gợi ý trả lời:

Biến đổi khí hậu đã gây ra nhiều tác động tiêu cực, bao gồm:

Biến đổi hệ sinh thái: Thay đổi môi trường sống và đa dạng sinh học.
Nóng lên toàn cầu: Tăng nhiệt độ dẫn đến thời tiết cực đoan.
Tăng cường thiên tai: Bão lụt, hạn hán xảy ra thường xuyên hơn.
Ảnh hưởng sản xuất lương thực: Giảm năng suất cây trồng, gây thiếu hụt thực phẩm.
Chi phí y tế gia tăng: Tăng các bệnh tật liên quan đến khí hậu, làm tăng gánh nặng y tế.

Tình hình rất nghiêm trọng. Mỗi mùa mưa bão, người dân liên tục mất mùa và điều kiện sống bị ảnh hưởng, chứng tỏ mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Đọc văn bản

1. Cách nêu vấn đề và xác định tầm quan trọng:

Cách nêu vấn đề: Ngay từ đầu, tiếp cận vấn đề một cách trực tiếp và đưa ra cảnh báo nghiêm túc.

2. Các bằng chứng được sử dụng:

Bằng chứng:

Sự tan chảy của băng ở Bắc Cực đang diễn ra nhanh chóng hơn dự đoán.
Cháy rừng ngày càng kéo dài và lan rộng.
Đại dương bị ô nhiễm axit ngày càng nghiêm trọng.
San hô chết trên diện rộng.
Nhiều cộng đồng buộc phải di cư khỏi quê hương của họ.

3. Cách chuyển luận điểm và nội dung bàn luận:

Cách chuyển luận điểm: Đề cập đến các khó khăn hiện tại và đưa ra giải pháp để vượt qua chúng.
Nội dung: Các biện pháp cần thiết để giảm thiểu tác động xấu của biến đổi khí hậu.

4. Giải pháp và trách nhiệm:

Giải pháp: Tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo.
Trách nhiệm: Mỗi người đều cần đóng góp sức lực để giải quyết vấn đề này.

5. Kêu gọi hành động và kế hoạch:

Lời kêu gọi: Đã đến lúc các nhà lãnh đạo cần chứng minh sự quan tâm đến số phận của người dân.
Kế hoạch: Tất cả chúng ta cần thúc đẩy các lãnh đạo hành động ngay lập tức.

Sau khi đọc

Nội dung chính: Trong bài phát biểu, tác giả nhấn mạnh những biến đổi khí hậu đang diễn ra trên toàn cầu và gửi gắm thông điệp quan trọng đến mọi người: chúng ta cần đoàn kết và cùng nhau hành động để bảo vệ môi trường.

Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Luận đề của văn bản là gì? Những luận điểm nào đã được triển khai để làm nổi bật luận đề? Chỉ ra mối quan hệ giữa các luận điểm đó.

Gợi ý trả lời:

– Luận đề của văn bản: Biến đổi khí hậu đang diễn ra với mức độ nghiêm trọng, đe dọa sự tồn vong của nhân loại.

– Các luận điểm:

Luận điểm 1: Những biểu hiện cụ thể của biến đổi khí hậu và hậu quả nghiêm trọng mà nó gây ra.
Luận điểm 2: Cần thiết phải triển khai các giải pháp để đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu.
Luận điểm 3: Trách nhiệm to lớn của các nhà lãnh đạo quốc gia trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.
Luận điểm 4: Mỗi cá nhân và cộng đồng cần hành động ngay lập tức, không thể chậm trễ.

– Mối quan hệ: Các luận điểm được liên kết chặt chẽ, bổ sung cho nhau và cùng làm rõ luận đề. Luận điểm đầu tiên cung cấp bối cảnh và mức độ nghiêm trọng của vấn đề, luận điểm thứ hai đề xuất các giải pháp, luận điểm thứ ba nhấn mạnh trách nhiệm của các lãnh đạo, và luận điểm thứ tư kêu gọi hành động khẩn cấp từ tất cả mọi người.

Câu hỏi 2: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Phân tích một số ví dụ để thấy được cách tác giả sử dụng lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ luận điểm.

Gợi ý trả lời:

Tác giả sử dụng các ví dụ cụ thể để làm rõ luận điểm về tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu:

Tan băng ở Bắc Cực: Sự tan chảy nhanh chóng của băng ở Bắc Cực chứng minh tốc độ biến đổi khí hậu.
Cháy rừng: Cháy rừng kéo dài và lan rộng hơn, phản ánh sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Nhiễm axit đại dương: Sự gia tăng axit trong đại dương là bằng chứng rõ ràng về ảnh hưởng tiêu cực đối với môi trường biển.
Di cư: Số lượng người di cư do biến đổi khí hậu cho thấy tác động xã hội và kinh tế nghiêm trọng.
Suy giảm tài nguyên: Tình trạng tài nguyên thiên nhiên đang cạn kiệt là dấu hiệu của những ảnh hưởng dài hạn của biến đổi khí hậu.

Những ví dụ này làm nổi bật tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu và nhấn mạnh sự cần thiết phải hành động ngay.

Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Trong phần đầu của văn bản, tác giả cho rằng: “Chúng ta phải đối mặt với một mối đe dọa trực tiếp đến sự tồn vong”. Theo em, vấn đề được nêu như vậy là đúng hay sai? Vì sao?

Gợi ý trả lời:

– Theo em, vấn đề này là đúng.

– Lý do:

Biến đổi khí hậu thực sự là mối đe dọa nghiêm trọng đến sự tồn vong của cả con người và các hệ sinh thái trên Trái Đất. Những tác động của nó đang làm thay đổi khí hậu, gây ra thiên tai và ảnh hưởng đến cuộc sống của các loài sinh vật.
Tác giả có cơ sở vững chắc khi đưa ra nhận định này, nhờ vào việc tiếp xúc và lắng nghe ý kiến từ các nhà khoa học, cùng với việc tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn nghiên cứu toàn cầu.

Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Xác định vị thế xã hội của người viết khi trình bày ý kiến về vấn đề. Vị thế đó cho phép tác giả thể hiện thái độ gì khi đối thoại?

Gợi ý trả lời:

Vị thế của người viết: Tác giả là Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, một vị trí có tầm ảnh hưởng lớn và trách nhiệm cao đối với các vấn đề toàn cầu.
Thái độ thể hiện: Với vị thế này, tác giả có thể thể hiện thái độ quyết liệt và yêu cầu cấp bách. Tác giả có quyền kêu gọi các nhà lãnh đạo và toàn thể cộng đồng phải nhận thức đầy đủ trách nhiệm và hành động ngay để giải quyết các vấn đề toàn cầu.

Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Trong văn bản, những thông tin khách quan nào được tác giả nêu ra? Dựa vào đâu em nhận biết điều đó?

Gợi ý trả lời:

– Các thông tin khách quan được nêu ra:

Các dự đoán nghiêm trọng từ các nhà khoa học về biến đổi khí hậu.
Sự từ chối lắng nghe của nhiều nhà lãnh đạo đối với vấn đề biến đổi khí hậu.
Sự tan chảy nhanh chóng của băng ở Bắc Cực.

– Căn cứ nhận biết: Các thông tin này là dữ liệu thực tế và có thể được kiểm chứng qua nghiên cứu khoa học và báo cáo quốc tế, chứng tỏ chúng phản ánh thực trạng khách quan về tình hình biến đổi khí hậu.

Câu hỏi 6: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Tác giả đã đề xuất những giải pháp nào để chống biến đổi khí hậu hiện nay? Ai là người có trách nhiệm thực hiện các giải pháp đó?

Gợi ý trả lời:

– Những giải pháp tác giả đề xuất:

Chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch từ nước, gió và mặt trời.
Ngăn chặn nạn phá rừng và phục hồi các khu rừng bị tàn phá.
Sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Các quốc gia phát triển cần chịu trách nhiệm chính trong việc giải quyết khủng hoảng và hỗ trợ các cộng đồng dễ bị tổn thương để tăng cường khả năng phục hồi.

– Người có trách nhiệm thực hiện: Lãnh đạo các cơ quan và tổ chức chính phủ, cùng với các tổ chức quốc tế và cộng đồng toàn cầu.

Câu hỏi 7: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Đối tượng tác động của văn bản này và văn bản “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình” giống nhau như thế nào? Nêu ý nghĩa của sự giống nhau đó.

Gợi ý trả lời:

Đối tượng tác động: Cả hai văn bản đều hướng đến tất cả mọi người và các quốc gia trên thế giới.
Ý nghĩa của sự giống nhau: Sự giống nhau này cho thấy các vấn đề được đề cập đều mang tính toàn cầu và có ảnh hưởng sâu rộng đến sự tồn vong của Trái Đất. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đoàn kết toàn cầu và hành động chung để bảo vệ hành tinh và duy trì hòa bình.

Câu hỏi 8: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Em rút ra được thông điệp gì sau khi đọc văn bản “Biến đổi khí hậu – mối đe dọa sự tồn vong của hành tinh chúng ta”?

Gợi ý trả lời:

Nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường.
Sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lý và tiết kiệm.
Hợp tác để bảo vệ Trái Đất, ngôi nhà chung của chúng ta.
Khẩn trương hành động nhằm làm chậm quá trình biến đổi khí hậu và giảm thiểu những thiệt hại do nó gây ra.

Viết kết nối với đọc

Đề bài: (SGK Ngữ văn 9 Tập 2 – Trang 75)

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trả lời câu hỏi: Phải chăng nhân loại không còn cách gì để đối phó với tình trạng Trái Đất ngày càng nóng lên?

Gợi ý trả lời:

Mặc dù biến đổi khí hậu là một thách thức lớn và ngày càng nghiêm trọng, nhưng chúng ta vẫn còn nhiều phương án để ứng phó với sự nóng lên của Trái Đất. Sự thành công trong việc giải quyết vấn đề này phụ thuộc vào nỗ lực tập thể của tất cả các cá nhân, cộng đồng, và tổ chức từ cấp địa phương đến toàn cầu. Chúng ta có thể bắt đầu bằng cách giảm sử dụng năng lượng hóa thạch và thay thế bằng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió và thủy điện. Rừng có vai trò thiết yếu trong việc hấp thụ khí carbon, vì vậy bảo vệ các khu rừng và thực hiện các chương trình trồng cây là những biện pháp hiệu quả để làm giảm khí carbon trong không khí. Bên cạnh đó, việc giảm thiểu rác thải và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên cũng giúp giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Tăng cường nhận thức cộng đồng về tác động của biến đổi khí hậu và cách bảo vệ môi trường là rất quan trọng. Để đạt được kết quả tốt nhất, chúng ta cần áp dụng các giải pháp này ở mọi cấp độ và quy mô, từ cá nhân đến toàn cầu, nhằm đối phó hiệu quả với hiện tượng Trái Đất nóng lên.