Hướng dẫn giải đề thi HSG lớp 10 Ngữ văn mã đề 214

Hướng dẫn giải mã đề 214 HSG lớp 10 môn Ngữ văn chi tiết, giúp học sinh nắm vững phương pháp làm bài và đạt điểm cao trong kỳ thi.

Đề thi HSG môn Ngữ văn lớp 10 mã đề 214 mang đến những thử thách và cơ hội để học sinh thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về các tác phẩm văn học. Để làm tốt bài thi, việc nắm vững cách phân tích và giải quyết các câu hỏi một cách mạch lạc là vô cùng quan trọng. Hướng dẫn giải mã đề 214 sẽ giúp học sinh nhận diện được những yếu tố quan trọng cần lưu ý, từ đó phát huy tối đa khả năng tư duy và sự sáng tạo trong bài làm của mình.

Mã đề 214

Câu 1 (8 điểm):

Trong bài thơ “Tỏ lòng”, Phạm Ngũ Lão viết: 

 “Nam nhi vị liễu công danh trái / Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu”
(Ngữ văn 10, Chân trời sáng tạo – NXBGD)

Từ câu thơ trên, anh/chị hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ về lý tưởng sống và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ trong thời đại ngày nay.

Câu 2 (12 điểm):

Phân tích giá trị hiện thực và nhân đạo trong đoạn trích “Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài (Ngữ văn 10, Kết nối tri thức – NXBGD).

Từ đó, liên hệ với truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao để làm nổi bật quan điểm của nhà văn về con người nghèo khổ trong xã hội cũ.

Hướng dẫn giải mã đề 214

CÂU 1 (8 điểm)

Mở bài

Câu thơ "Nam nhi vị liễu công danh trái / Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu" trong bài thơ “Tỏ lòng” của Phạm Ngũ Lão đã thể hiện khát vọng cống hiến, lý tưởng sống của tuổi trẻ. Trong xã hội xưa, lý tưởng sống của con người thường gắn liền với danh vọng và sự nghiệp, điều này phản ánh qua hình tượng của người chiến sĩ, người anh hùng. Trong xã hội hiện đại ngày nay, lý tưởng sống của tuổi trẻ vẫn luôn gắn liền với khát vọng cống hiến cho cộng đồng và đất nước.

Thân bài

Giải thích câu thơ và lý tưởng sống của người xưa:

• Câu thơ của Phạm Ngũ Lão thể hiện khát vọng cống hiến và khẳng định sự nghiệp. “Nam nhi vị liễu công danh trái” thể hiện một người đàn ông muốn có công danh rực rỡ, muốn để lại dấu ấn trong cuộc đời.
• "Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu" là lời nhắc đến danh tiếng của Vũ hầu – người anh hùng trong lịch sử, với ước vọng người chiến sĩ muốn được ghi danh trong lịch sử, như Vũ hầu với sự nghiệp vĩ đại.

Lý tưởng sống và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ hiện nay:

• Lý tưởng sống hướng về cộng đồng và đất nước: Tuổi trẻ ngày nay không chỉ quan tâm đến sự nghiệp cá nhân mà còn tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, góp phần xây dựng đất nước. Những người trẻ dấn thân vào các lĩnh vực như khoa học, công nghệ, giáo dục, hay nghệ thuật đều có khát vọng cống hiến cho sự phát triển chung.
• Khát vọng khẳng định bản thân qua sự nghiệp: Giống như người xưa, tuổi trẻ hiện nay cũng có khát vọng thành công và mong muốn tạo dựng sự nghiệp. Tuy nhiên, điều này không chỉ giới hạn ở danh lợi mà còn là việc khẳng định giá trị bản thân qua các công trình, sáng tạo có ích cho xã hội.
• Tinh thần cống hiến và cống hiến bền vững: Tuổi trẻ hiện đại không chỉ cống hiến một lần mà còn mong muốn tạo ra những giá trị lâu dài, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến xã hội. Đó là tinh thần sáng tạo, đổi mới và không ngừng hoàn thiện bản thân.

Vai trò của lý tưởng sống đối với sự phát triển xã hội:

Lý tưởng sống và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Một thế hệ trẻ có lý tưởng rõ ràng sẽ không ngừng phấn đấu và đóng góp vào sự tiến bộ của đất nước, từ đó tạo dựng một xã hội ngày càng văn minh, hiện đại.

Kết bài:

Lý tưởng sống và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ hiện nay vẫn giữ được giá trị truyền thống của người xưa, nhưng cũng phát triển theo những xu hướng mới phù hợp với thời đại. Những giá trị này chính là động lực thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội, khẳng định vai trò của thế hệ trẻ trong việc xây dựng đất nước giàu mạnh.

CÂU 2 (12 điểm)

Mở bài

“Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài là tác phẩm phản ánh một cách chân thật, sinh động cuộc sống khổ cực của những người dân nghèo vùng cao, đồng thời cũng khắc họa được phẩm giá và sự mạnh mẽ trong việc đấu tranh thoát khỏi cảnh nghèo khổ. Từ câu chuyện về Mị và A Phủ, tác giả không chỉ thể hiện giá trị hiện thực của cuộc sống nghèo khổ mà còn thể hiện quan điểm nhân đạo sâu sắc. Quan điểm này cũng được Nam Cao thể hiện rõ trong truyện ngắn "Lão Hạc", nơi ông chỉ ra thân phận bi thảm của con người nghèo khổ trong xã hội cũ.

Thân bài

Giá trị hiện thực trong “Vợ chồng A Phủ”:

• Cuộc sống khổ cực của người dân vùng cao: Tô Hoài miêu tả rất chi tiết và sinh động cuộc sống nghèo khổ, bị áp bức của người dân H'mông. Mị, một cô gái trẻ, bị ép gả cho A Sử để rồi bị đối xử tàn tệ, bị bóc lột sức lao động đến kiệt quệ. Cảnh sống của Mị phản ánh một phần hiện thực đáng buồn của những người dân nghèo trong xã hội phong kiến.
• Nỗi khổ của phụ nữ trong xã hội phong kiến: Mị là hình mẫu điển hình của người phụ nữ bị giam cầm trong thân phận, không có quyền tự quyết định cuộc đời mình. Qua đó, tác giả tố cáo sự bất công, bất bình đẳng trong xã hội xưa.

Giá trị nhân đạo trong “Vợ chồng A Phủ”:

• Khát vọng tự do và phẩm giá con người: Mặc dù bị áp bức, Mị không cam chịu số phận mà vẫn tìm cách vùng lên. Sự nổi dậy của Mị là biểu hiện của khát vọng tự do, phẩm giá con người không thể bị chà đạp. Hành động cắt dây trói cho A Phủ là hành động giải thoát chính mình và cũng giải thoát cho người khác.
• Tình yêu và sự đồng cảm giữa Mị và A Phủ: Khi Mị cứu A Phủ, cô không chỉ cứu một con người mà còn cứu chính mình. Tô Hoài đã thể hiện sự nhân đạo qua việc khắc họa tình yêu thương giữa những con người trong hoàn cảnh nghèo khổ.

Liên hệ với "Lão Hạc" của Nam Cao:

• Nỗi khổ của con người nghèo trong xã hội cũ: Lão Hạc trong truyện của Nam Cao là hình ảnh tiêu biểu của người nông dân nghèo khổ trong xã hội phong kiến. Lão không chỉ nghèo về vật chất mà còn nghèo về tinh thần. Sự hy sinh của lão khi bán con chó để lo cho con trai mình thể hiện cái nghèo của con người bị đẩy đến mức cùng cực.
  
  
• Phân tích quan điểm của Nam Cao về con người nghèo khổ: Nam Cao thể hiện nỗi đau, sự bất lực và thân phận bi thảm của con người nghèo. Tuy nhiên, ông cũng khắc họa được vẻ đẹp của lòng tự trọng và phẩm giá trong những con người nghèo khổ, giống như trong "Lão Hạc", khi lão vẫn giữ được sự trong sáng và yêu thương cho dù nghèo đói.

Kết bài

Cả “Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài và “Lão Hạc” của Nam Cao đều phản ánh sâu sắc cuộc sống nghèo khổ của người dân trong xã hội cũ. Mặc dù cuộc sống họ đầy bi kịch và nghèo đói, nhưng qua đó, các nhà văn cũng muốn khẳng định phẩm giá con người và giá trị nhân đạo trong những con người đó. Qua các tác phẩm này, chúng ta cảm nhận được tấm lòng nhân ái của các nhà văn đối với những số phận bất hạnh trong xã hội cũ.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và phương pháp làm bài hợp lý, học sinh hoàn toàn có thể chinh phục đề thi HSG môn Ngữ văn lớp 10 mã đề 214. Việc giải mã đề không chỉ giúp các em nắm vững các kỹ năng làm bài, mà còn mở rộng kiến thức văn học, chuẩn bị tốt cho các kỳ thi quan trọng sau này. Chúc các bạn đạt được kết quả tốt nhất trong kỳ thi HSG!