Soạn bài Mùa xuân nho nhỏ -Ngữ văn 9 chân trời sáng tạo (Tập 1)

Hướng dẫn soạn bài Mùa xuân nho nhỏ -Ngữ văn 9 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Hướng dẫn đọc

Nội dung chính: Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương và cuộc sống, đồng thời bày tỏ ước nguyện cống hiến một phần nhỏ bé của mình vào mùa xuân lớn của đất nước.

Câu 1 (trang 23 SGK Ngữ văn 9 Tập 1): Mùa xuân của thiên nhiên và mùa xuân của đất nước được miêu tả như thế nào trong ba khổ thơ đầu?

Trả lời:

Trong ba khổ thơ đầu, mùa xuân của thiên nhiên và đất nước được miêu tả như sau:

• Mùa xuân của thiên nhiên hiện lên với hình ảnh hoa tím biếc, dòng sông xanh mướt, và tiếng hót vang vọng của chim chiền chiện, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và sinh động.
• Không gian rộng lớn và bao la, cùng với màu sắc đặc trưng của Huế như tím và xanh, kết hợp với âm thanh của sự sống, làm nổi bật vẻ đẹp của mùa xuân.
• Mùa xuân của đất nước được cụ thể hóa qua hình ảnh những người cầm súng và ra đồng, thể hiện sự nhộn nhịp và bận rộn của cuộc sống trong thời kỳ mới.
• Suy ngẫm của tác giả về “lộc” của mùa xuân đất nước được thể hiện qua các từ láy như “hối hả” và “xôn xao,” phản ánh nhịp phát triển và sự chuyển mình của đất nước.
• Hình ảnh so sánh đất nước với vì sao biểu thị sự trường tồn và bền vững của quốc gia, làm nổi bật tầm quan trọng và ý nghĩa của mùa xuân trong cuộc sống.

Câu 2 (trang 23 SGK Ngữ văn 9 Tập 1): Chỉ ra ít nhất hai biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ 4 và 5. Phân tích tác dụng của chúng.

Trả lời:

Điệp từ “ta” được lặp lại nhiều lần trong các khổ thơ:
=> Việc lặp lại từ “ta” thể hiện rõ ước nguyện chân thành và thiết tha của tác giả. Những hình ảnh như con chim, cành hoa, và nốt trầm được chọn lựa để biểu đạt ước mơ của nhà thơ, làm nổi bật sự hòa quyện của cá nhân vào cuộc sống chung và mùa xuân đất nước.

Biện pháp tu từ ẩn dụ: “một mùa xuân nho nhỏ”
=> Ẩn dụ “mùa xuân nho nhỏ” mang đến một hình ảnh sáng tạo, biểu thị một cuộc đời đáng yêu và khát vọng sống cao đẹp. Đây là cách thể hiện rằng mỗi cá nhân, dù nhỏ bé, cũng có thể góp phần làm đẹp mùa xuân của đất nước bằng những gì tốt đẹp và tinh túy nhất của mình.

Câu 3 (trang 23 SGK Ngữ văn 9 Tập 1): Xác định bố cục, mạch cảm xúc và cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

Trả lời:

Bố cục: Bài thơ được chia thành 4 phần rõ rệt:

• Khổ 1: Thể hiện cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên và đất nước.
• Khổ 2 + 3: Khắc họa cảm xúc về mùa xuân của đất nước.
• Khổ 4 + 5: Diễn tả ước nguyện của tác giả.
• Khổ 6: Ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

Mạch cảm xúc: Bài thơ bắt đầu từ cảm xúc trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên, sau đó mở rộng ra mùa xuân của đất nước và cách mạng. Cảm xúc dần chuyển sang những suy tư và ước nguyện cá nhân, thể hiện mong muốn hòa nhập vào bản hòa ca vĩ đại của cuộc đời bằng một phần nhỏ bé nhưng ý nghĩa.

Cảm hứng chủ đạo: Là sự rung động trước vẻ đẹp mùa xuân của thiên nhiên và đất nước, cùng niềm tin vào tương lai rạng rỡ của dân tộc Việt Nam. Âm thanh của mùa xuân trong bài thơ vang lên từ cuộc sống vất vả nhưng đầy tươi thắm và hy vọng.

Câu 4 (trang 23 SGK Ngữ văn 9 Tập 1): Giải thích ý nghĩa nhan đề bài thơ.

Trả lời:

Ý nghĩa nhan đề:

“Mùa xuân nho nhỏ” là một sự sáng tạo độc đáo, thể hiện cái nhìn mới mẻ của nhà thơ.

Hình ảnh “Mùa xuân nho nhỏ” đại diện cho những gì tinh túy và đẹp đẽ nhất trong cuộc sống và sự tồn tại của mỗi cá nhân.

Nhan đề thể hiện mối liên kết giữa cái cá nhân và cái tập thể, giữa sự đóng góp nhỏ bé và sự vĩ đại của cộng đồng.

Nó cũng phản ánh nguyện vọng của nhà thơ về việc sống đẹp, cống hiến hết mình với một phần sức sống tươi trẻ dù khiêm tốn, như một mùa xuân nhỏ trong mùa xuân lớn của thiên nhiên và đất nước, bộc lộ khát vọng sống chân thành và cao đẹp của tác giả.

Câu 5 (trang 23 SGK Ngữ văn 9 Tập 1): Chủ đề bài thơ là gì? Nêu một số căn cứ đã giúp em xác định chủ đề.

Trả lời:

Chủ đề của bài thơ: Bài thơ thể hiện tình yêu sâu sắc và sự gắn bó với đất nước, với cuộc sống, đồng thời bày tỏ ước nguyện chân thành của tác giả về việc cống hiến một phần nhỏ bé của mình, như một “mùa xuân nho nhỏ,” vào mùa xuân lớn của dân tộc.

Căn cứ vào nội dung bài thơ: Ví dụ như các câu “Đất nước như vì sao, cứ đi lên phía trước” và “Một mùa xuân nho nhỏ, lặng lẽ dâng cho đời” đều cho thấy tình yêu nước và sự ước ao được góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

Với những hướng dẫn soạn bài Mùa xuân nho nhỏ -Ngữ văn 9 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.