Hướng dẫn Soạn bài Tranh Đông Hồ-Nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam – Ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
TRƯỚC KHI ĐỌC:
Câu 1: (trang 82 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1)
– Di sản văn hóa có giá trị vô cùng to lớn đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Di sản văn hóa vật thể là minh chứng cho lịch sử, văn hóa của dân tộc. Di sản văn hóa phi vật thể là biểu hiện sinh động của đời sống văn hóa tinh thần của dân tộc.
– Một di sản văn hóa của địa phương hoặc đất nước mình.
- Di sản văn hóa vật thể: Quần thể di tích Cố đô Huế, Hoàng thành Thăng Long, Phố cổ Hội An,…
- Di sản văn hóa phi vật thể: Nghệ thuật múa rối nước, nghệ thuật ca trù, lễ hội chọi trâu Đồ Sơn,…
Câu 2: (trang 82 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1)
– Em đã từng được xem qua và tìm hiểu về tranh Đông Hồ.
Quá trình chế tác tranh Đông Hồ được thực hiện theo các bước sau:
- Chuẩn bị nguyên liệu: Giấy dó, màu sắc tự nhiên, ván khắc tranh, các dụng cụ vẽ,..
- Chuẩn bị giấy dó: Giấy dó được làm từ vỏ cây dó, được ngâm trong nước, vớt ra phơi khô, rồi được chà sạch, mỏng, phẳng.
- Chuẩn bị màu sắc: Màu sắc trong tranh Đông Hồ được làm từ các loại cây, hoa, quả, như: màu đỏ từ quả dành dành, màu vàng từ hoa hòe, …
- Khắc ván tranh: Ván khắc tranh được làm từ gỗ mít, gỗ măng cụt, được đục chạm theo các hình ảnh, hoa văn trong tranh.
- Vẽ tranh: Tranh được vẽ bằng tay, sử dụng các loại màu sắc tự nhiên đã chuẩn bị.
- Phơi tranh: Tranh được phơi nắng cho khô.
– Một số bức tranh Đông Hồ nổi tiếng: Gà trống hoa hồng, Đám cưới chuột, Thiếu nữ bên hoa sen, Lợn đàn, …
ĐỌC VĂN BẢN
- Đoạn văn in nghiêng này có vai trò như thế nào đối với việc truyền tải thông tin chính của văn bản?
Đoạn văn in nghiêng nằm ngay ở phần đầu tiên của văn bản, cung cấp đầy đủ những ý chính, thông tin cần thiết về bức tranh dân gian Đông Hồ mà mọi người quan tâm. Từ đó, giúp người đọc thuận tiện khi theo dõi.
- Trong số những màu sắc được nhắc tới ở đoạn này, tranh “Lợn đàn” đã sử dụng những màu sắc nào?
Tranh “Lợn đàn” đã sử dụng những màu sắc: màu xanh, màu vàng, màu đen, màu đỏ.
=> Bức tranh “Lợn đàn” đã sử dụng đủ 4 gam màu cơ bản của tranh dân gian Đông Hồ.
- Tóm tắt các công đoạn chính để làm nên một bức tranh Đông Hồ.
– Vẽ mẫu.
– Can lại rõ ràng từng nét, bảng màu bằng mực nho lên giấy bản mỏng rồi xếp vào bản khắc gỗ.
– Khi in, đặt xấp giấy in trước mặt; tay phải cầm “tay co” đóng sau lưng ván in, úp ván xuống “bìa” để quét đẫm màu; úp mặt ván khắc đã thấm màu lên mặt giấy; lật ngửa ván khắc lên.
– Thợ in lấy xơ mướp xoa đều lưng mặt giấy để màu mực thấm đều; bóc từ giấy khỏi ván in; số màu của tranh tương ứng với số lần in.
- Đoạn cuối này có hé mở thêm một điều gì đó trong quan điểm và cách đưa tin của người viết?
– Người viết đã đưa tin chính xác về các thời kỳ phát triển hưng thịnh và sự mai một dần của tranh dân gian Đông Hồ.
– Đồng thời cũng thể hiện sự trân trọng của tác giả với những người nghệ nhân không vì bất cứ điều gì mà thay đổi nhiệt huyết với nghề mình đã chọn.
SAU KHI ĐỌC
Nội dung chính: Văn bản giới thiệu chi tiết về đề tài, chất liệu, cách chế tác và cách lưu giữ, phục chế tranh Đông Hồ.
Câu 1: (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1)
– Vẽ mẫu.
– Can lại rõ ràng từng nét, bảng màu bằng mực nho lên giấy bản mỏng rồi xếp vào bản khắc gỗ.
– Khi in, đặt xấp giấy in trước mặt; tay phải cầm “tay co” đóng sau lưng ván in, úp ván xuống “bìa” để quét đẫm màu; úp mặt ván khắc đã thấm màu lên mặt giấy; lật ngửa ván khắc lên.
– Thợ in lấy xơ mướp xoa đều lưng mặt giấy để màu mực thấm đều; bóc từ giấy khỏi ván in; số màu của tranh tương ứng với số lần in.
Câu 2: (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1)
– Đề tài của văn bản trên: Giá trị văn hóa của tranh Đông Hồ
– Một số đoạn, mục có lồng ghép yếu tố miêu tả hoặc biểu cảm trong văn bản:
- Đoạn “Giấy in tranh Đông Hồ…in tranh Đông Hồ” (mục 2).
- Miêu tả quá trình in tranh “Khi in, người làm tranh…Tranh bao nhiêu màu, in bấy nhiêu lần”.
- Miêu tả về sự rộn ràng buổi chợ tranh Tết: “Mỗi năm một lần, chợ tranh họp vào tháng Chạp trong các ngày 6, 11, 16, 21, 26. Chợ tranh đông vui, sầm uất được tổ chức ngay trong đình làng.
=> Việc lồng ghép các yếu tố miêu tả, biểu cảm giúp cho đoạn văn trở nên sinh động hơn, dễ dàng biểu đạt các nội dung của văn bản. Qua đó, thể hiện được cảm xúc, tình cảm của tác giả với nghệ thuật này.
Câu 3: (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1)
– Nội dung của các mục 1, 2, 3 lần lượt nói về đề tài, hình tượng; chất liệu, màu sắc và các công đoạn chế tác. Các mục đều bổ sung ý nghĩa cho nhau. Đồng thời nó góp phần làm rõ giá trị văn hóa của tranh Đông Hồ.
Câu 4: (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1)
Phần nhan đề, sa-pô và đề mục giúp phân chia rõ các thông tin. Từ đó thể hiện rõ ràng, mạch lạc, tuân theo một bố cục hợp lý và giúp người đọc dễ dàng theo dõi và hiểu được các nội dung của văn bản hơn.
Câu 5: (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1)
– Mục đích viết: cung cấp cho người đọc những thông tin cơ bản về tranh Đông Hồ.
– Quan điểm của người viết: Tác giả cũng khẳng định rằng tranh Đông Hồ không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mà nó còn có giá trị to lớn về mặt lịch sử, văn hóa, nghệ thuật.
– Tôi rất đồng tình với quan điểm này của người viết vì nó thể hiện sự tích cực, thúc đẩy sự phát triển của văn hóa dân gian tranh Đồng Hồ.
Câu 6: (trang 85 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1)
– Tại địa phương của tôi, có rất nhiều di sản văn hóa quý báu, tiêu biểu như: Hồ Hoàn Kiếm, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhà hát Lớn Hà Nội
– Suy nghĩ về việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa đó:
- Xây dựng các quy định pháp luật về bảo tồn di sản văn hóa
- Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về bảo tồn di sản văn hóa.
- Xây dựng niềm tự hào, yêu mến các di sản đó.
Với những hướng dẫn Soạn bài Tranh Đông Hồ-Nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam – Ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.