Hướng dẫn soạn bài Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Đọc hiểu

Câu 1 (trang 64, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nội dung của sa pô giúp em hiểu được gì?

Trả lời

Câu 2 (trang 65, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Các số liệu có vai trò gì?

Trả lời

Các số liệu trong bài báo được sử dụng để:

Ví dụ, trong đoạn văn thứ hai của bài báo, tác giả đã sử dụng số liệu của IPCC để nêu bật mức độ nghiêm trọng của hiện tượng nước biển dâng:

“Theo báo cáo của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC), mực nước biển đã dâng lên trung bình 20 cm trong thế kỷ 20 và có thể tiếp tục dâng lên thêm 30-100 cm trong thế kỷ 21.”

Đoạn văn này đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về mức độ nghiêm trọng của hiện tượng nước biển dâng, từ đó nhận thức được tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề này.

Câu 3 (trang 65, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Thủy triều ảnh hưởng đến mực nước biển thế nào?

Trả lời

Thủy triều có thể làm cho mực nước biển dâng lên cao nhất vào thời điểm triều cường và hạ thấp xuống thấp nhất vào thời điểm triều kiệt. Biên độ thủy triều có thể thay đổi tùy theo vị trí của địa điểm, nhưng thường dao động từ vài cm đến vài mét.

Thủy triều có thể ảnh hưởng đến mực nước biển theo hai cách:

Trong bài báo Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI, tác giả đã đề cập đến tác động của thủy triều đến mực nước biển như sau:

“Thủy triều cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến mực nước biển, nhưng tác động của nó là tạm thời và không đáng kể so với những thay đổi do biến đổi khí hậu gây ra.”

Tác giả đã nhấn mạnh rằng tác động của thủy triều đến mực nước biển là tạm thời và không đáng kể so với những thay đổi do biến đổi khí hậu gây ra. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc nhận thức rõ về nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của hiện tượng nước biển dâng.

Câu 4 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Sự khác nhau của hiện tượng nước biển dâng do biến đổi khí hậu và do các nguyên nhân khác là gì?

Trả lời

Sự khác nhau của hiện tượng nước biển dâng do biến đổi khí hậu và do các nguyên nhân khác thể hiện ở các khía cạnh sau:

Câu 5 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tìm hiểu và ghi ra các thông tin đọc được từ hình 1.

Trả lời

Hình 1 trong văn bản thể hiện sự dâng lên của mực nước biển trong những năm gần đây.

Thông tin cụ thể được thể hiện qua các biểu đồ:

Thông qua hình 1, chúng ta có thể thấy rằng hiện tượng nước biển dâng đang là một vấn đề nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường và đời sống con người.

Câu 6 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Điểm khác biệt của nước biển dâng trong những năm gần đây là gì?

Trả lời

Điểm khác biệt của nước biển dâng trong những năm gần đây là tốc độ tăng mực nước biển đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng, gấp đôi so với thập niên trước. Theo các ước tính, mực nước biển có thể tăng thêm 0,2-0,3 mét vào năm 2100.

Cụ thể, theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), mực nước biển trung bình toàn cầu đã dâng thêm 4,62 mm/năm trong thập niên 2013-2022, tăng gấp đôi so với thập niên 1993-2002.

Sự gia tăng tốc độ nước biển dâng là do một số nguyên nhân, bao gồm:

Tốc độ nước biển dâng nhanh chóng đang gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường và đời sống con người, chẳng hạn như:

Việc giảm thiểu biến đổi khí hậu là giải pháp quan trọng để hạn chế hiện tượng nước biển dâng.

Câu 7 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nội dung chính của đoạn Lời kết là gì?

Trả lời

Nội dung chính của đoạn Lời kết trong văn bản là:

Cụ thể, đoạn văn nêu lên những tác động tiêu cực của hiện tượng nước biển dâng đến môi trường và đời sống con người, bao gồm:

Đoạn văn cũng nhấn mạnh rằng việc giảm thiểu biến đổi khí hậu là giải pháp quan trọng để hạn chế hiện tượng nước biển dâng. Mọi người cần chung tay hành động để bảo vệ môi trường, giảm thiểu lượng khí thải nhà kính, góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Đoạn văn kết thúc bằng lời kêu gọi:

“Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ môi trường, bảo vệ tương lai của chúng ta!”

Lời kêu gọi này thể hiện trách nhiệm của mỗi người trong việc bảo vệ môi trường, hạn chế biến đổi khí hậu, góp phần giải quyết vấn đề nước biển dâng.

Câu 8 (trang 68, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Câu cuối đoạn Lời kết liên quan gì đến nhan đề văn bản?

Trả lời

Câu cuối đoạn Lời kết trong văn bản là:

“Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ môi trường, bảo vệ tương lai của chúng ta!”

Câu này liên quan đến nhan đề văn bản ở chỗ nó thể hiện tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề nước biển dâng. Nước biển dâng là một vấn đề nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường và đời sống con người. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay hành động của tất cả mọi người, từ các quốc gia, tổ chức đến mỗi cá nhân.

Câu văn này cũng thể hiện trách nhiệm của mỗi người trong việc bảo vệ môi trường, hạn chế biến đổi khí hậu. Môi trường là tài sản chung của toàn nhân loại, cần được bảo vệ và gìn giữ. Mỗi người cần có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường, giảm thiểu lượng khí thải nhà kính, góp phần hạn chế biến đổi khí hậu.

Câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 68, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nhan đề Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI đã nêu được nội dung chính nào của văn bản?

Trả lời 

Nhan đề “Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI” đã nêu được nội dung chính của văn bản ở các khía cạnh sau:

Nước biển dâng là sự dâng lên của mực nước biển trung bình. Đây là một vấn đề nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường và đời sống con người.

Nước biển dâng là một vấn đề khó khăn, phức tạp, đòi hỏi sự chung tay hành động của tất cả mọi người, từ các quốc gia, tổ chức đến mỗi cá nhân.

Nước biển dâng là một vấn đề cấp bách, cần được giải quyết trong thế kỉ XXI.

Cụ thể, trong văn bản, tác giả đã cung cấp những thông tin về hiện tượng nước biển dâng, bao gồm:

Tác giả cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm thiểu biến đổi khí hậu, đây là giải pháp quan trọng để hạn chế hiện tượng nước biển dâng.

Câu 2 (trang 68, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Đặc điểm của văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể hiện như thế nào ở văn bản này?

Trả lời

Cụ thể, trong văn bản, tác giả đã giải thích hiện tượng nước biển dâng theo các nội dung sau:

Ngoài ra, văn bản còn sử dụng các hình ảnh, biểu đồ, số liệu để minh họa cho các thông tin được trình bày, giúp người đọc hiểu rõ hơn về hiện tượng nước biển dâng.

Câu 3 (trang 68, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Chỉ ra cách trình bày (kênh chữ, kênh hình) và cách triển khai ý tưởng, thông tin trong văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI. Phân tích hiệu quả của cách trình bày và triển khai ấy.

Trả lời

Kênh chữ được sử dụng chủ yếu trong văn bản để trình bày các thông tin về hiện tượng nước biển dâng. Các thông tin được trình bày một cách khoa học, chính xác và rõ ràng, sử dụng các thuật ngữ chuyên ngành một cách hợp lý. Ngôn ngữ trong văn bản cũng được sử dụng một cách sinh động, hấp dẫn, giúp người đọc dễ dàng tiếp thu.

Kênh hình được sử dụng một cách hợp lý trong văn bản để minh họa cho các thông tin được trình bày. Các hình ảnh, biểu đồ, số liệu được sử dụng trong văn bản giúp người đọc hiểu rõ hơn về hiện tượng nước biển dâng.

Cách triển khai ý tưởng, thông tin trong văn bản:

Hiệu quả của cách trình bày và triển khai ấy

Văn bản đã cung cấp cho người đọc các thông tin đầy đủ, chính xác về hiện tượng nước biển dâng, bao gồm: nguyên nhân, biểu hiện, tác động và giải pháp khắc phục. Các thông tin được trình bày một cách khoa học, logic, giúp người đọc dễ dàng tiếp thu.

Việc sử dụng các kênh chữ và hình một cách hợp lý trong văn bản đã giúp tạo nên sự sinh động, hấp dẫn, giúp người đọc dễ dàng tiếp thu các thông tin được trình bày.

Việc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm thiểu biến đổi khí hậu trong kết bài của văn bản đã giúp khơi gợi ý thức của người đọc về vấn đề nước biển dâng. Người đọc sẽ nhận thức được rằng, việc bảo vệ môi trường, giảm thiểu biến đổi khí hậu là trách nhiệm của tất cả mọi người.

Câu 4 (trang 68, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Dựa vào nội dung văn bản để lí giải: Tại sao hiện tượng “nước biển dâng” lại được coi là “bài toán khó”?

Trả lời

Câu 5 (trang 68, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hiện tượng được nêu trong văn bản liên quan gì đến Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung? Dẫn ra một số ví dụ trong văn bản cho thấy tác động của hiện tượng này.

Trả lời

Hiện tượng nước biển dâng là một vấn đề toàn cầu, có tác động đến tất cả các quốc gia, trong đó có Việt Nam.

“Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), mực nước biển trung bình toàn cầu đã dâng thêm 4,62 mm/năm trong thập niên 2013-2022, tăng gấp đôi so với thập niên 1993-2002.”

Ví dụ này cho thấy tốc độ nước biển dâng đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng, gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường và đời sống con người.

“Năm 2005, cơn bão Katrina đổ bộ vào vùng duyên hải phía nam nước Mỹ, khiến cho mực nước biển dâng cao hơn 5 mét, gây ra lũ lụt kinh hoàng, khiến hơn 1.800 người thiệt mạng và thiệt hại tài sản lên đến hàng trăm tỷ đô la.”

Ví dụ này cho thấy hiện tượng nước biển dâng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đe dọa tính mạng và tài sản của con người.

“Tại Việt Nam, hiện tượng nước biển dâng đang gây ra lũ lụt, ngập úng ở các khu vực ven biển, làm thiệt hại về người và tài sản. Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, trong 10 năm qua, có khoảng 200.000 người bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, ngập úng do nước biển dâng.”

Ví dụ này cho thấy hiện tượng nước biển dâng đang gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường và đời sống con người ở Việt Nam.

Câu 6 (trang 68, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Em hãy nêu một số đề xuất nhằm góp phần khắc phục hiện tượng “nước biển dâng”.

Trả lời

Với những hướng dẫn soạn bài Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.