Hướng dẫn soạn bài Nói quá trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân tích, tìm hiểu về bài học một cách toàn diện nhất.
I – Nói quá và tác dụng của nói quá
Câu 1: Nói đêm tháng năm chưa nằm đã sáng ngày tháng mười chưa cười đã tối và mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày có quá sự thật không? Thực chất mấy câu này nhằm nói điều gì?
Nói đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày tháng mười chưa cười đã tối và Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày là quá sự thật.
+ Thực chất câu tục ngữ này muốn nhấn mạnh tới sự đối lập về thời gian hai mùa trong năm ( mùa hè- mùa đông)
+ Khuyên chúng ta cần biết trân trọng thời gian, biết cách sắp xếp hợp lý những công việc của mình.
Câu 2: Cách nói cường điệu có tác dụng nhấn mạnh, gây ấn tượng tới điều được nói tới.
II – Luyện tập
Câu 1 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
- Biện pháp nói quá: “sỏi đá cũng thành cơm”
- Ý nghĩa: Khẳng định sức mạnh lao động của con người, dù là những công việc khó khăn, tưởng chừng như không thể, thì cũng có thể hoàn thành được bằng sức lao động của con người.
Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.
- Biện pháp nói quá: “đi lên đến tận trời”
- Ý nghĩa: Người con gái muốn trấn an người yêu, thể hiện tình cảm yêu thương, tin tưởng của mình.
[…] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.
- Biện pháp nói quá: “thét ra lửa”
- Ý nghĩa: Khắc họa tính cách hung dữ, bạo lực của cụ bá.
Câu 2 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
a, Chó ăn đá gà ăn sỏi
b, Bầm gan tím ruột
c, Ruột để ngoài da
d, Nở từng khúc ruột
e, Vắt chân lên cổ
Câu 3 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
- Công lao của cha mẹ, ơn sinh thành, trời biển khó đền, nghiêng nước nghiêng thành cũng không trả hết.
- Với lòng quyết tâm cao độ, con người có thể làm được những việc tưởng chừng như lấp biển vá trời.
- Chiến sĩ ta dũng cảm, kiên cường, mình đồng da sắt, không sợ hy sinh, gian khổ.
- Cậu học trò ấy nghĩ nát óc mới giải được bài toán khó.
Câu 4 (trang 103 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
5 thành ngữ so sánh có sử dụng biện pháp nói quá
Những thành ngữ so sánh có sử dụng biện pháp nói quá:
+ Đen như than
+ Ngáy như sấm
+ Đau như đứt ruột
+ Kêu như tránh đánh
+ Nắng như đổ lửa
Câu 5 (trang 103 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Hôm nay, trời nắng như đổ lửa, mặt trời như một quả cầu lửa khổng lồ đang lơ lửng trên bầu trời. Nắng gay gắt, chói chang, khiến cho người đi đường phải che ô, đội mũ, tránh nắng. Cây cối héo úa, cành lá khô khốc. Nước trong sông, hồ cạn kiệt, chỉ còn trơ lại những bãi cát trắng.
Câu 6 (trang 103 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Nói quá
- Là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng trong thực tế nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm cho câu văn.
- Được sử dụng trong văn học, nghệ thuật, khẩu ngữ hằng ngày để tăng tính biểu cảm, nhấn mạnh ý muốn diễn đạt của người nói, người viết.
- Không làm sai lệch bản chất của sự vật, hiện tượng, chỉ là phóng đại lên một chút để gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
Ví dụ:
- Nói quá trong văn học:
- “Cười ra tiếng to như tiếng sấm” (Ca dao)
- “Sóng cuộn mù trời, mịt mùng” (Hoàng Trung Thông, Bài ca vỡ đất)
- Nói quá trong khẩu ngữ:
- “Đói rét như cầy sấy”
- “Mệt như chó”
Nói khoác
- Là biện pháp tu từ phóng đại, nhưng phóng đại quá mức, làm sai lệch bản chất của sự vật, hiện tượng, nhằm mục đích khoe khoang, phô trương.
- Thường được sử dụng trong lời nói hằng ngày, trong giao tiếp, nhằm mục đích khoe khoang, phô trương của người nói, người viết.
- Là một biện pháp tu từ không nên sử dụng, vì gây phản cảm, làm mất uy tín của người nói, người viết.
Ví dụ:
- Nói khoác trong lời nói hằng ngày:
- “Tôi có cả đống tiền”
- “Tôi là người giỏi nhất”
Với những hướng dẫn soạn bài Nói quá chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.