Hướng dẫn soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội – Sách Cánh Diều lớp 10 tập 2 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

1. Hãy nêu những sự kiện chính trong văn bản Kiều bình nổi loạn và cho biết mâu thuẫn ở đây là gì.

Văn bản Kiều binh nổi loạn kể về sự kiện kiêu binh nổi loạn, giết chết Quận Huy và lập Trịnh Tông lên ngôi chúa.

• Sự kiện chính:
  • Kiều binh nổi loạn, giết chết Quận Huy.
  • Trịnh Tông lên ngôi chúa.
• Mâu thuẫn:
  • Mâu thuẫn giữa phe cánh Quận Huy và phe cánh Trịnh Tông.
  • Mâu thuẫn giữa lợi ích của giai cấp thống trị với lợi ích của nhân dân.

2. Tìm những chi tiết miêu tả hành động của đám kiêu bình. Em có nhận xét gì về những hành động ấy?

• Những chi tiết miêu tả hành động của đám kiêu bình:
  • “Kiêu binh nghe tin, nổi giận, kéo đến nhà Quận Huy, bắt trói rồi giết chết.”
  • “Đám kiêu binh kéo đến phủ Trịnh Cán, bắt Trịnh Cán và Trịnh Tông ra giữa sân, đòi lập Trịnh Tông lên ngôi.”
• Nhận xét:
  • Hành động của đám kiêu binh vô cùng hung hãn, tàn bạo. Họ đã giết chết Quận Huy, một đại thần có công với triều đình, chỉ vì không muốn ông làm chúa. Họ cũng đã ép Trịnh Cán và Trịnh Tông phải nhường ngôi cho Trịnh Tông.
  • Hành động của đám kiêu binh thể hiện bản chất hách dịch, lộng quyền của họ. Họ coi thường pháp luật, coi thường quyền uy của triều đình.

3. Những chi tiết, hình ảnh nào cho thấy sự bất lực và thất bại của phe cánh Quận Huy?

• Những chi tiết, hình ảnh cho thấy sự bất lực và thất bại của phe cánh Quận Huy:
  • Quận Huy bị giết chết, phe cánh của ông cũng bị tiêu diệt.
  • Trịnh Tông lên ngôi chúa, phe cánh của ông nắm quyền.
• Nhận xét:
  • Sự thất bại của phe cánh Quận Huy là một bài học cho những kẻ tham vọng quyền lực. Họ đã không biết cách đoàn kết, không biết cách thu phục lòng dân, nên đã bị đám kiêu binh đánh bại một cách dễ dàng.

4. Cảnh Trịnh Tông lên ngôi chúa có gì đặc biệt? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả của tác giả.

• Cảnh Trịnh Tông lên ngôi chúa có những điểm đặc biệt sau:
  • Cảnh được diễn ra một cách nhanh chóng, gọn lẹ.
  • Cảnh được miêu tả một cách khách quan, không có ý ca ngợi hay phê phán.
• Nghệ thuật miêu tả của tác giả:
  • Tác giả sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu.
  • Tác giả miêu tả chi tiết, sinh động, không bỏ sót những chi tiết quan trọng.

5. Hãy dẫn ra một số bình luận, đánh giá của người kể chuyện đối với các sự kiện và nhân vật trong văn bản. Theo em, quan điểm và thái độ của người kể chuyện có khách quan và đáng tin cậy không? Vì sao?

• Một số bình luận, đánh giá của người kể chuyện:
  • “Từ đấy, Trịnh Cán bị phế, Trịnh Tông lên ngôi chúa.”
  • “Kiêu binh nổi loạn, giết chết Quận Huy, lập Trịnh Tông lên ngôi chúa. Đây là một sự kiện quan trọng trong lịch sử nhà Lê.”
• Quan điểm và thái độ của người kể chuyện:
  • Người kể chuyện có quan điểm khách quan, không thiên vị cho phe cánh nào.
  • Người kể chuyện có thái độ nghiêm túc, không tỏ thái độ hùa theo hay lên án các nhân vật.
• Theo em, quan điểm và thái độ của người kể chuyện là khách quan và đáng tin cậy. Bởi vì người kể chuyện không tham gia vào các sự kiện, chỉ là người chứng kiến và ghi chép lại. Người kể chuyện cũng sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu, không có ý ca ngợi hay phê phán.

6. Người xưa từng nói về năm nguy cơ làm mất nước: “Một, trẻ không kính già; hai, trò không trọng thầy; ba, bình kiêu tưởng thoải, bốn, tham nhũng tràn lan; năm, sĩ phu ngoảnh mặt.”. Sau khi đọc đoạn trích Kiều binh nổi loạn, em suy nghĩ gì về ý kiến này?

Ý kiến của người xưa về năm nguy cơ làm mất nước là rất đúng đắn. Mỗi nguy cơ đều có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, làm suy yếu đất nước, thậm chí dẫn đến mất nước.

Nguy cơ thứ nhất: Trẻ không kính già, trò không trọng thầy

Trẻ không kính già, trò không trọng thầy là biểu hiện của sự thiếu tôn trọng, thiếu lễ phép, thiếu hiểu biết. Khi con người không có lòng kính trọng với những người lớn tuổi, những người có kinh nghiệm, có kiến thức, thì họ sẽ không có ý thức học hỏi, trau dồi bản thân. Từ đó, họ sẽ trở nên kém cỏi, không đủ khả năng để gánh vác trọng trách của đất nước.

Nguy cơ thứ hai: Binh kiêu tưởng thoải

Binh kiêu tưởng thoải là biểu hiện của sự kiêu ngạo, tự phụ, coi thường pháp luật, coi thường quyền uy của cấp trên. Khi binh lính kiêu ngạo, họ sẽ không còn tuân theo kỷ luật, không còn trung thành với triều đình. Họ có thể nổi loạn, gây rối loạn xã hội, thậm chí lật đổ chính quyền.

Nguy cơ thứ ba: Tham nhũng tràn lan

Tham nhũng là hiện tượng những người có chức quyền lợi dụng chức quyền để vụ lợi cá nhân. Tham nhũng sẽ làm suy thoái đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, làm mất lòng tin của nhân dân đối với chính quyền. Khi lòng tin của nhân dân bị mất đi, đất nước sẽ không thể phát triển bền vững.

Nguy cơ thứ tư: Sĩ phu ngoảnh mặt

Sĩ phu là những người có học thức, có tri thức, có trách nhiệm với đất nước. Khi sĩ phu ngoảnh mặt, không còn quan tâm đến vận mệnh của đất nước, thì đất nước sẽ rơi vào tình trạng nguy nan.

Trong đoạn trích Kiều binh nổi loạn, ta thấy rõ những nguy cơ này đã dẫn đến sự suy yếu của nhà Lê. Kiêu binh nổi loạn, giết chết Quận Huy, lập Trịnh Tông lên ngôi chúa. Đây là một sự kiện quan trọng trong lịch sử nhà Lê, đánh dấu sự suy tàn của triều đại này.

Để đất nước được vững mạnh, cần phải ngăn chặn và giải quyết những nguy cơ trên. Mỗi người cần có ý thức học tập, trau dồi bản thân, sống có đạo đức, lương tâm. Đồng thời, cần phải kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, xây dựng một nền chính trị trong sạch, vững mạnh.

Với những hướng dẫn soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội  – Sách Cánh Diều lớp 10 tập 2 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.