Hướng dẫn soạn bài Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh  trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân tích, tìm hiểu về bài học một cách toàn diện nhất. 

I – Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh

1, Đề văn thuyết minh

Nhận xét về phạm vi các đề văn nêu trên

Các đề văn thuyết minh nêu trên có phạm vi khá rộng, bao gồm nhiều đối tượng khác nhau, từ con người, đồ vật, đến phong tục, tập quán,… Cụ thể:

• Các đề văn về con người giới thiệu về những gương mặt trẻ tiêu biểu của thể thao Việt Nam, các tập truyện,…
• Các đề văn về đồ vật giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam, chiếc áo dài Việt Nam, chiếc xe đạp, đôi dép lốp trong kháng chiến,…
• Các đề văn về phong tục, tập quán giới thiệu về một di tích, thắng cảnh nổi tiếng của quê hương, một giống vật nuôi có ích, hoa ngày Tết ở Việt Nam, một món ăn dân tộc, tết Trung thu, một đồ chơi dân gian,…

Dựa vào tính chất của bài văn thuyết minh để tìm hiểu đề văn và yêu cầu về nội dung của bài văn thuyết minh

Bài văn thuyết minh là bài văn cung cấp cho người đọc những tri thức khách quan, chính xác về một đối tượng nào đó. Do đó, khi tìm hiểu đề văn thuyết minh, cần xác định rõ những nội dung cần thuyết minh về đối tượng đó.

Với các đề văn nêu trên, cần xác định những nội dung cần thuyết minh như sau:

• Các đề văn về con người cần giới thiệu về những đặc điểm tiêu biểu của con người đó, như: thành tích đạt được, tài năng, phẩm chất,…
• Các đề văn về đồ vật cần giới thiệu về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, công dụng, ý nghĩa của đồ vật đó.
• Các đề văn về phong tục, tập quán cần giới thiệu về nguồn gốc, lịch sử, ý nghĩa, quy trình thực hiện,… của phong tục, tập quán đó.

2, Cách làm bài văn thuyết minh

a, Đối tượng thuyết minh của bài văn là gì ?

Đối tượng thuyết minh của bài văn là chiếc xe đạp.

b, Chỉ ra phần Mở bài, Thân bài, Kết bài và cho biết nội dung mỗi phần.

• Mở bài (Từ đầu đến “của người Việt Nam”): Giới thiệu khái quát về chiếc xe đạp, nhấn mạnh vai trò của xe đạp trong đời sống người Việt Nam.

Thân bài (Từ “Xe đạp do nhiều bộ phận tạo thành” đến “khi cần thiết”): Trình bày cấu tạo của xe đạp, gồm hệ thống truyền động, hệ thống điều khiển và hệ thống chuyên chở.

Kết bài (Từ “Xe đạp là phương tiện giao thông rất tiện lợi” đến hết): Nêu những ưu điểm của xe đạp, đồng thời dự báo tương lai của xe đạp.

c, Để giới thiệu về chiếc xe đạp, bài viết đã trình bày cấu tạo chiếc xe như thế nào ?

Bài viết đã trình bày cấu tạo của xe đạp theo thứ tự sau:

• Hệ thống truyền động: bàn đạp, trục giữa, ổ bi giữa, dây xích, đĩa, ổ líp, hai trục, ổ bi và hai bánh trước sau.
• Hệ thống điều khiển: ghi đông, hai cái phanh.
• Hệ thống chuyên chở: yên xe và dàn đèo hàng hoặc giỏ đựng.

Sự sắp xếp này là hợp lí vì nó thể hiện thứ tự tiếp nối của các bộ phận trong xe đạp. Hệ thống truyền động là hệ thống tạo ra lực đẩy cho xe đạp chuyển động. Hệ thống điều khiển giúp người lái xe điều khiển hướng đi của xe. Hệ thống chuyên chở giúp người đi xe có thể chở thêm đồ đạc.

d, Phương pháp thuyết minh trong bài là gì ?

Phương pháp thuyết minh trong bài là phương pháp thuyết minh theo cấu tạo. Bài văn đã giới thiệu về cấu tạo của xe đạp một cách chi tiết, rõ ràng, khoa học, theo thứ tự từ tổng quát đến cụ thể. Ngoài ra, bài văn còn sử dụng các hình ảnh, so sánh để giúp người đọc dễ hình dung hơn về cấu tạo của xe đạp.

II –  Luyện tập

Mở bài

• Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam là một sản phẩm thủ công truyền thống.
• Nón lá gắn liền với đời sống của người Việt Nam từ bao đời nay.
• Nón lá là một biểu tượng của văn hóa Việt Nam.

Thân bài

Nguồn gốc và lịch sử của chiếc nón lá Việt Nam

• Nguồn gốc và thời gian xuất hiện của chiếc nón lá Việt Nam không được xác định chính xác.
• Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, chiếc nón lá đã xuất hiện từ rất lâu đời, có thể từ thời nhà Trần (thế kỷ XIII).
• Chiếc nón lá được làm từ những nguyên liệu đơn giản, dễ kiếm như lá cọ, tre, nứa, chỉ tơ.
• Nón lá được sử dụng phổ biến ở khắp mọi miền đất nước, từ đồng bằng đến miền núi, từ nông thôn đến thành thị.

Cấu tạo của chiếc nón lá Việt Nam

Cấu tạo của chiếc nón lá gồm 3 phần chính:

• Phần vành: Là phần khung của nón, được làm bằng tre, nứa.
• Phần lưỡi: Là phần lá cọ được xếp thành từng lớp và khâu lại với nhau.
• Phần quai: Là phần dùng để đeo nón, được làm bằng dây tơ.

Các loại nón lá Việt Nam

Nón lá Việt Nam có rất nhiều loại khác nhau, phân loại theo kích thước, kiểu dáng, nguyên liệu,…

Một số loại nón lá phổ biến ở Việt Nam như:

• Nón quai thao: Là loại nón lá truyền thống của người Kinh, có kích thước lớn, lưỡi nón rộng và hơi cong.
• Nón bài thơ: Là loại nón lá của người Huế, có vành nón rộng, lưỡi nón cong, được trang trí bằng những bài thơ.
• Nón lá sen: Là loại nón lá được làm từ lá sen, có kích thước nhỏ, lưỡi nón mỏng và mềm.
• Nón lá cời: Là loại nón lá được dùng để cời lúa, có kích thước nhỏ, lưỡi nón cong và cứng.

Ý nghĩa của chiếc nón lá Việt Nam

• Chiếc nón lá Việt Nam có ý nghĩa to lớn trong đời sống của người Việt Nam.
• Nón lá là vật dụng cần thiết để che nắng, che mưa, bảo vệ sức khỏe.
• Nón lá là một biểu tượng của văn hóa Việt Nam, thể hiện sự khéo léo, tinh tế của người Việt Nam.

Kết bài

• Khẳng định lại giá trị của chiếc nón lá Việt Nam.
• Kêu gọi mọi người hãy bảo tồn và phát huy giá trị của chiếc nón lá Việt Nam.

Với những hướng dẫn soạn bài Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.